Koronavirüse karşı ihtiyarlara yönelik önlemler, gençlerde yaşlılardan uzak durma eğilimini güçlendirdi. Sosyolog Barış Erdoğan, bunun bir nedeninin onları korumak olduğu kadar onlardan kendilerine hastalık bulaşacağı kaygısının da olduğunu öne sürdü

 

 

 

İndependent Türkçe’den Ali Kemal Erdem’in haberine göre virüslerin neden olduğu salgınlar toplumda korkuya da neden oluyor.

Bu kaygıların zaman zaman kimi toplumsal gruplara karşı ayrımcılığı tetiklediği de görülüyor.

 

ABD’de Çinlileri hedef alan kimi saldırılar dünya genelinde virüsün çıkış yeri olan Çin’e karşı önyargıları tetikleyebilir mi?

 

 

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr. Barış Erdoğan’a göre bu sorunun cevabı: “Evet”.

“Korku da tehlikenin kaynağı olarak düşünülen, algılanan toplumsal gruplara karşı ayrımcılığı tetikler. Bu ayrımcılık kimi zaman bir etnik gruba kimi zaman da bir yaş grubuna karşı çıkabilir” diyen Erdoğan sözlerini şöyle devam ettirdi:

Örneğin koronavirus Çin kaynaklı olarak ortaya çıktığından dünyanın dört bir yanında en hafifinden insanlar Asyalı gördü mü, hiçbir hastalık belirtileri olmasa dahi onlardan kaçmaya başlıyor. Kimi yerlerde ise yabancı düşmanlığını kullanan siyasi akımların, politikacıların da kışkırtmasıyla Asyalılara karşı şiddet eylemleri gerçekleşiyor. Mesela Trump’ın bu virüsü “Çinli virüs” olarak adlandırıp Çinlileri virüsle özdeşleştirip damgalaması bu eylemlerin körüklenmesine neden oluyor.

 

 

Erdoğan bu durumun yeni bir olgu olmadığını da belirterek sözlerini şöyle devam ettirdi:

 

 

Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’ndeki 1853 sarı humması salgını sırasında, hastalığa karşı daha savunmasız olduğu düşünülen Avrupalı göçmenler damgalanmış, hedef tahtasına oturtulmuştu. Yine Çin menşeli SARS salgını sırasında Doğu Asyalılar saldırılara uğradı. 2014 yılında Ebola salgını ortaya çıktığında Afrikalılar ya da Afrika kökenliler hedef alındı.

 

 

Etnik gruplar gibi yaşlılar da ayrımcılığa uğrayabilir mi?

 

 

Erdoğan bu soruya “Medyada en riskli grubun 60 yaş üstü olduğu üzerine haberler yapılınca insanlar, hasta olma riski yüksek olan yaşlılardan uzak durmaya başladılar diyebiliriz” diyerek sözlerine başladı ve devamını şu iddialarda bulundu:

Türkiye’de de özellikle bazı genç ve orta yaş grubundan insanların son günlerde salgın hastalık nedeniyle yaşlılardan uzak durmaya çalıştığını metroda, otobüste akınlarında durmamayalarına oturmamaya çalıştığını görüyoruz. Bunu iki türlü okumak mümkün. Bir onları korumak istiyorlar. İki onlardan kendilerine hastalık bulaşacağını düşünüyorlar. Halbuki onlar virüse karşı daha dayanıksızlar ama virüsün esas taşıyıcısı veya yanı sosyal ortamın içinde daha fazla aktif olan daha genç yaş grubu.

 

 

“Toplum modernleştikçe yaşlılara karşı olumsuz düşünceler artıyor”

 

 

Bazı insanların kamusal alanlarda yaşlılardan neden uzak durdukları konusunda yapılmış hazır bir çalışmanın şu an için ellerinde olmadığını söyleyen Erdoğan, sözlerini şöyle tamamladı:

Ancak toplum modernleştikçe yaşlılara karşı olumsuz tavırlar ve onlara karşı olumsuz düşünceler artmakta. Örneğin üniversite öğrencileriyle yapılmış birdeney var. Aynı insanın hayatını üç evresinde gençlik, orta yaşlılık ve yaşlılık döneminde çekilmiş vesikalık fotoğrafı deneye katılanlara gösteriliyor ve bu insan hakkında fikirleri soruluyor. Katılımcıler aynı kişinin gençlik fotoğrafı hakkında olumlu fikirler beyan ederken yaşlılık fotoğrafı hakkında negatif bir insan profili çiziyorlar.