Geçen yıl 470 operasyonla 29 bin tarihi eseri yakalayan Emniyet, kaçakçılık ağına dair rapor hazırladı: Çiftçi, defineci buluyor, bakanlıktan izinli koleksiyonerler yurtdışına yolluyor.

İstanbul Polisi, tarihi eserlerin yurtdışına nasıl kaçırıldığı ile
ilgili rapor hazırladı. Rapora göre, çiftçiler ve defineciler tarihi
eserleri buluyor. Kapalıçarşı’da antikacı/koleksiyoner olarak görünen
bazı kişiler bu eserleri alıyor. Paha biçilemeyen bu hazineler kargo ve
kuryeler vasıtasıyla yurtdışına çıkartılıyor.

Rakamlar ürkütücü

Emniyet
Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, 2012 yılında kültür ve tabiat
kaçakçılarına yönelik 18’i planlı 470 operasyon gerçekleştirildi.
Yapılan operasyonlarda 1032 şüpheli yakalandı ve 29 bin 15 kültür ve
tabiat varlığının yurtdışına çıkarılması engellendi. En fazla tarihi
eser İzmir ‘de yakalandı. 4714 eserin ele geçirildiği İzmir’i sırasıyla
İstanbul, Hatay, Afyon ve Zonguldak izledi. 2011 yılında tarihi eser
kaçakçılığına yönelik yapılan 458 operasyonda toplam 4007 eser ele
geçirilmişti. 2011’de yapılan operasyonlarda ele geçirilen sikke sayısı
ise 20 bin 627 adet iken 2012’de sayı 22 bin 705 oldu. 2013 ilk 7 ayında
sadece İstanbul’da 5168 adet eser yakalandı.

Son olarak geçen
günlerde T.G. ve R.K. isimli iki kişi, Ege ve Akdeniz’de çeşitli
illerden topladıkları Bizans ve Roma dönemine ait paha biçilemeyen
eserleri satmak için geldikleri İstanbul’da Esenler Otagarı’nda
gözaltına alındı.

Tarihi eser kaçakçılığı ile daha etkin
mücadele etmek isteyen İstanbul Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü de
bir rapor hazırlayarak eserlerin nasıl yurtdışına kaçırıldığı ile
ilgili kapsamlı bir çalışma yaptı.

Hazırlanan rapora göre; büyük
medeniyetlere ev sahipliği yapmış Anadolu ‘da tarihi eserler genellikle
tarımla uğraşan çiftçiler tarafından bulunuyor. Bunun yanında özellikle
tarihi eser ticareti ile uğraşan defineciler diye adlandırılan ve
tarihi eser konusunda eksperlik yapan şahıslar tarafından yer- altından
izinsiz kazı yapılarak çıkartılıyor.

Daha sonra İstanbul, İzmir
ve Ankara gibi büyük illerde tarihi eser ticareti yapan şahıslarla
irtibat kuruluyor. Fakat bu eserleri özellikle yurtdışına satmak isteyen
şahıslar daha çok İstanbul’daki şahıslarla irtibata geçiyor.

Kapalıçarşı’da satılıyor

İstanbul’da
bu işle uğraşan şahısların büyük kısmının görünürde yasal olarak
faaliyet gösterdikleri antikacı dükkânları bulunuyor.

Bu
alıcılar İstanbul’da daha çok Beyazıt Kapalıçarşı, Kadıköy ve Şişli
ilçelerinde faaliyet gösteriyor. Bunun yanı sıra tarihi eser kaçakçılığı
piyasasının büyük bir kısmını ‘koleksiyoner’ olarak Kültür ve Turizm
Bakanlığı’ndan izin belgesi bulunan şahıslar idare ediyor.
Koleksiyonerlerin yasal olarak adresi belli olmak ve belirli zamanlarda
denetimden geçirilmek üzere belirli yerlerde tarihi eserleri muhafaza
etmelerine izin veriliyor. Ellerine geçirdikleri bir tarihi eseri Kültür
Bakanlığı’na bildirmeleri için de 3 günlük süreleri bulunuyor.

Fakat
bazıları bu yetkilerini kötüye kullanabiliyor. Böyle birinin bu eseri
satmak üzere yakalanması durumunda eserin yeni eline geçtiğini
söyleyerek kendilerini savunma yoluna gidiyor ve mahkeme tarafından
hiçbir ceza almadan kurtularak yine aynı işleri yapmaya devam ediyor.

Yurtdışına kuryelerle çıkartılıyor

Tarihi
eserleri yurtdışına çıkarıp uluslararası piyasada satışa sunmak isteyen
şahıslar kuryeler ya da kargolar vasıtasıyla bu eserleri satıyor.
Yurtdışında yaşayan ve bu işleri organize eden çok sayı da Türk
vatandaşı da bulunuyor.

Radikal