CHP’li Gök’ten TÜİK’in işsizlik verilerinin hesaplanma yöntemine tepki! ‘İşsizliğin gerçek boyutlarının anlaşılmasını zorlaştırıyor’

CHP’li Gök’ten TÜİK’in işsizlik verilerinin hesaplanma yöntemine tepki! ‘İşsizliğin gerçek boyutlarının anlaşılmasını zorlaştırıyor’
30 Ağustos 2020 09:36

TÜİK’in işsizlik verilerini hesaplama yöntemini eleştiren CHP Ankara milletekili Levent Gök, konuyu Meclis gündemine taşıyarak araştırma önergesi verdi.

 

 

CHP’li Gök, TÜİK’in yöntemleriyle işsizliğin gerçek boyutlarının anlaşılmasının zorlaştığını ifade ederek şunları kaydetti:

 

Covid-19 salgını sebebiyle dünya genelinde hayat durma noktasına gelmiş, küresel ekonomiyle birlikte Türkiye ekonomisi durgunluğa girmiştir. İşyerleri faaliyetlerine ara vermek zorunda kalmış, üretim kapasiteleri azalmıştır. Bütün bu yaşananlar çok sayıda insanın işsiz kalmasına sebep olmakta, ülkemizin uzun süredir en büyük sorunlarının başında gelen işsizliğin salgın süresince ve sonrasında da devam etmesi beklenmektedir. Pandeminin istihdamda Türkiye’ye verdiği zarar henüz resmi verilere tam anlamıyla yansımamış, 10 Nisan 2020 tarihinde açıklanan Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları(DİSK) verilerine göre geniş tanımlı işsiz sayısı 8 milyona yaklaşmıştır. İş aramaktan vazgeçenlerin ve iş bulma ümidini kaybedenlerin sayısının 946 bin olarak ölçülmesine rağmen bu istatistikler standart işsizlik hesaplama yönteminin kullanmadığı veriler olarak kayıtlara geçmektedir.
Salgının ülkemize derin ekonomik darbeler vuracağı ve istihdamda devasa kayıplara yol açacağı açıkça görülmektedir ancak meydana gelecek işsizliğin resmi/standart verilere hangi oranda yansıyacağı konusu tartışma yaratmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) genel işsizlik oranı işgücü piyasalarındaki durumu bütün boyutlarıyla ortaya koyamamaktadır. TÜİK tarafından kullanılan standart işsizlik tanımı referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan kişilerden iş aramak için son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve iki hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan 15 ve daha yukarı yaştaki kişileri kapsamaktadır. Bu hesaplama yöntemi alternatif işsizlik verilerini ve diğer işsizlik türlerini hesaba katmamakta, işsizliğin gerçek boyutlarının anlaşılmasını zorlaştırmaktadır.
Kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin uygulamalarının yaygınlaşmasıyla bu kapsamlarda olan yurttaşlarımız istihdamda kabul edilmekte, söz konusu kişiler yeni iş aramadıkları için işsiz kategorisine alınmamaktadır. Salgın döneminde işsiz kalan ve iş bulamayacağı için arayışta olmayan kişiler de TÜİK’in yöntemine göre işsiz sayılmamaktadır. Ekonominin olağan işleyişi ve dalgalanmalarına göre tasarlanmış dar/standart işsizlik hesaplama yöntemi büyük toplumsal ve ekonomik buhranlarda işlevsiz kalmaktadır. Pandeminin işsizliğe ve ekonomiye gerçek etkilerinin sağlıklı bir şekilde ölçülebilmesi için yöntemsel değişikliklere ihtiyaç duyulmaktadır.
Ekonomi ve istihdam verilerinin hesaplama yöntemlerindeki sorunların tespit edilmesi, ekonomi ve istihdam istatistiklerinin hesaplanması için doğru yöntemlerin saptanması ve kamu kurumlarınca kullanılmaya başlanması, Covid-19 salgının ekonomi ve istihdama olumsuz etkilerinin sağlıklı veri kullanımı yoluyla daha doğru yönetilmesinin sağlanması amacıyla Anayasa’nın 98’inci, TBMM İçtüzüğünün 104’üncü ve 105’inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.