CHP’de kurultay günü! İşte kurultaya sunulacak tüzük taslağı

CHP’de kurultay günü! İşte kurultaya sunulacak tüzük taslağı
9 Mart 2018 08:27

CHP’nin bugün başlayacak 19. Olağanüstü Kurultayı’nda delegenin onayına sunulacak tüzük taslağına son şekli verildi.

 

 

 

CHP’de Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek başkanlığında toplanan dün toplanan Tüzük Komisyonu, Kurultaya sunulacak tüzük taslağına son şeklini verildi.

Yaklaşık 10 saat süren komisyon toplantısında hemen hemen her madde hakkında önerge verildi.

Toplantının açılışıda, bazı üyeler yeterli çoğunluğun olduğunu belirterek, tüzüğün toplu olarak görüşülmesini ve oylamasını talep etti.

Bu teklife karşı çıkan Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, “Hayır olmaz. Biz parti içi demokrasi konusunda bütün partilere örnek olacak. Madde madde okuyup, oylamaya sunacağız” diyerek bu teklifi ret etti.

 

CHP’de kurultay günü! İşte kurultaya sunulacak tüzük taslağı

Bunun üzerine madde madde değişiklikler okunarak oylamaya sunuldu.

Komisyonda yapılan bir iki rötuş dışında metin olduğu kabul edildi.

İşte Tüzük Komisyonu’nda kabul edilen değişikliklerin üç dört maddedeki rötuş dışındaki tam metni:

 

 

İÇİNDEKİLER

Kuruluş ve İlkeler
Üyelik
Parti Örgütü
Kongreler ve Kurultay
Parti Adaylarının Saptanması
Parti Grupları
Disiplin İşlemleri
Gelir Kaynakları, Harcamalar ve Hesap İşleri
Program, Tüzük, Yönetmelikler, Geçici

Maddeler ve Yürürlük

Çeşitli Hükümler ve Geçici Maddeler

BİRİNCİ BÖLÜM

KURULUŞ VE İLKELER

KURULUŞ VE İLKELER

Madde-1

(1) Cumhuriyet Halk Partisi; MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ün liderliğinde, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin ve Kuvayımilliye’nin devamı olarak 9 Eylül 1923 tarihinde kabul edilen “Parti Tüzüğü” ile kurulmuştur.

(2) Cumhuriyet Halk Partisi’nin kurucusu, ilk Genel Başkanı ve değişmez önderi MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’tür.

(3) Cumhuriyet Halk Partisi, programındaki anlamlarıyla Atatürkçülüğün “Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik, Devrimcilik” ilkelerine bağlıdır.

(4) Cumhuriyet Halk Partisi, başta Kurtuluş Savaşımız olmak üzere Aydınlanma ideallerini, emek mücadelelerini, sosyal demokrasinin özgürlük, eşitlik ve dayanışma ilkelerini benimseyen çağdaş demokratik sol bir siyasal partidir.

(5) Cumhuriyet Halk Partisi hukukun üstünlüğünü, insan hak ve özgürlüklerini, laikliği, çoğulcu ve katılımcı demokrasiyi, cinsiyet eşitliğini, sosyal devleti ve halkın refahını, insan onuruna uygun barışçıl ve hakça bir dünya düzeninin kurulmasını vazgeçilmez temel ilkeleri olarak kabul eder.

(6) Genel merkezi Ankara’dadır.

(7) Kısaltılmış adı “CHP”dir. Partinin, ilkelerini ifade eden ve biçimi, ölçüleri, niteliği yönetmelikle belirlenen “ALTI OK”lu özel bir simgesi ve kırmızı zemin üzerine beyaz “ALTI OK”lu bayrağı vardır.

AMAÇ

Madde-2

(1) Cumhuriyet Halk Partisinin amacı, ilkeleri ve değerleri doğrultusunda, özgürlükçü, eşitlikçi, katılımcı, kuvvetler ayrılığını ve hukukun üstünlüğünü esas alan, çağdaş laik ve çoğulcu bir demokrasi içerisinde;

a) Ülkenin birliğini ve bağımsızlığını, yurttaşların güvenliğini “Yurtta Barış, Dünyada Barış” ilkesi doğrultusunda koruyup güçlendirmek,
b) Yurttaşların temel hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınmasını sağlamak,
c) Hakça bir toplum için sosyal adaleti, dayanışmayı ve işbirligini geliştirmek,
d) Örgütlü ve eşitlikçi bir toplum oluşturmak,
e) Sürdürülebilir ve dengeli kalkınmayı sağlamak, gelir dağılımındaki adaletsizliği ortadan kaldırmak, yoksullukla ve açlıkla hak temelinde mücadele etmek, tam istihdam hedefine ulaşmak, insan onuruna yaraşır yaşam koşullarını sağlamak,
f) Her türlü sömürüye ve emperyalizme karşı çıkmak; ülkemizin ve yurttaşlarımızın refah ve saygınlığını korumak ve yükseltmek,
g) Her bireyin kendi kişiliğini ve potansiyelini geliştirmesinin önündeki engelleri kaldırmak,
h) Her türlü ayrımcılığa ve dışlanmaya karşı mücadele etmek; ayrımcılık ve dışlanmayla yüz yüze kalan kişiler ve gruplarla dayanışma içinde olmak,
i) Doğayı, çevreyi ve hayvan haklarını korumak,
j) Cinsiyet eşitliğinin toplumsal yaşamın her alanında uygulanmasını sağlamak, kadına karşı her türlü şiddeti önlemek,
k) Çocukların birey olarak sahip olduğu tüm hakları korumak ve çocuklara yönelik her türlü şiddet ve istismarı önlemek,
l) Gençlerin bilimsel, teknolojik ve kültürel yeniliklere açık; özgür, eleştirel ve demokratik düşünceye sahip yurttaşlar olarak yetişmeleri için gerekli eğitim koşullarını yaratmak,
m) Engellilerin ve dezavantajlı grupların haklarını korumak, toplumsal yaşama katılımını sağlayacak önlemleri almak,
n) Bilimin, sanatın, kültürün gelişmesini sağlayacak özgür ortamı yaratmak; kültürel ve tarihsel mirasın korunması için gerekli duyarlılığı göstermek,
o) Tüm yurttaşlar ve insanlık için, adaleti ve huzuru tesis etmektir.

SİYASAL YAŞAM ANLAYIŞI

Madde-3

(1) Cumhuriyet Halk Partisi ve üyeleri için siyasal yaşamda görev almak, onurlu bir toplum hizmetidir. Erdemli olmak, Cumhuriyet Halk Partili olmanın önkoşuludur.

(2) Siyasal görev ve etkinliklerde, kamusal yararın gözetilmesi ve toplumsal çıkarların korunması esastır.

(3) Hiç kimseyi inancına, siyasi görüşüne, yaşam tarzına, düşüncelerine, etnik kökenine, rengine, diline, cinsiyetine göre ötekileştirmeden ve toplumu ayrıştırmadan “önce insan” felsefesiyle hareket etmek önceliktir.

(4) Partili için başarı, partinin başarısıdır; siyasal eylem partinin eylemidir. Bu anlayışla partililer, özel yaşamlarında, görevlerinde, işlerinde ve üyesi bulundukları kuruluşlarda aklın ve bilimin öncülüğünde parti ilke ve değerleri doğrultusunda çalışırlar.

(5) Siyasal yaşamda erdemliliğe, üretkenliğe, yeteneğe ve emeğe uygun yükselmek esastır. Partililer, bu ilkelere bağlı olarak toplum hayatının ve parti görevlerinin gerektirdiği nitelikleri kazanmak; sorumluluk yerlerine başarılı, bilgili, dürüst ve yetenekli üyelerin seçilmelerini sağlamak için sürekli çaba harcarlar.

İKİNCİ BÖLÜM

ÜYELİK

ÜYELİK

Madde-4

(1) Cumhuriyet Halk Partisine, partinin program ve tüzüğünü benimseyen her yurttaş üye olabilir.

(2) Üyelik, “üye” ve “destekçi üye” olarak iki türlüdür. Parti çalışmalarına etkin olarak katılan ve aidatını düzenli ödeyen partiliye “üye” denir; partiyle sadece gönül bağı olan, destek vermek isteyen partiliye “destekçi üye” denir.

(3) Parti çalışmalarına etkin olarak katılma ve düzenli aidat ödemenin ölçütleri, takibi ve gerektiğinde uygulanacak istisnalar yönetmelikle düzenlenir.

ÜYELERİN GÖREVLERİ ve HAKLARI

Madde-5

(1) Partiye yılda 12 – 600 TL arasında aidat verirler.

(2) Öncelikle üyesi bulundukları sandık çevresinden başlayan bir görev ve sorumluluk bilinci ile parti çalışmalarına katılırlar.

(3) Seçimlerde parti adaylarına oy vermekle, onların kazanmalarını sağlamak için çalışmakla ve partinin başarısını en üst düzeye çıkarmak için çaba harcamakla yükümlüdürler.

(4) Partinin ilkelerini, amaçlarını, programını, kurultay bildirgelerini ve kararlarını, seçim bildirgelerini, partinin genel ve yerel politikaları ile hizmetlerini her olanaktan yararlanarak yurttaşlara duyurmakla görevlidirler.

(5) Görev aldıkları parti organlarının toplantılarına, çalışmalarına katılır; bu organların kendilerine verdiği ödevleri yerine getirirler.

(6) Partide ya da partinin üstlendiği kamu hizmetlerinde üstlendikleri görevleri yerine getirir; görevden ayrılırken hizmetin gerektirdiği devir işlemlerini eksiksiz yaparlar.

(7) Partinin düzenlediği ve çağrılı oldukları eğitim çalışmalarına katılırlar.

(8) Mesleklerine ve ilgi alanlarına göre oda, sendika, dernek, kooperatif, vakıf gibi kurum ve kuruluşlarda yetkili organın görevlendirmesi üzerine parti adına çalışmlara katılır; bu çalışmalar hakkında yetkili parti organlarını bilgilendirirler.

(9) Partinin yerel ve genel politikalarının oluşumuna katkıda bulunurlar.

(10) Parti içi seçimlerde seçme ve seçilme hakkını özgürce kullanırlar.

(11) Parti ile ilgili yetkili organlardan her zaman bilgi alabilir; hukuksuzluklar ve haksızlıklar karşısında parti örgütünden kendilerinin savunulmasını isteyebilirler.

ÜYELİĞE BAŞVURMA VE ÜYE YAZIMI

Madde-6

(1) Partiye üye olmak isteyen kişi, Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda tanımlanan Adres Kayıt Sistemi’nde (AKS) bağlı bulunduğu ilçe başkanlığına ya da ilçenin bağlı olduğu il başkanlığına doğrudan başvurur.

(2) Üyelik için elektronik yolla da başvuru yapılabilir. Elektronik yolla başvuranlardan üyeliğe engeli olmayanların üyeliklerine Merkez Yönetim Kurulunca karar verilir.

(3) Yurtdışında yaşayan yurttaşlar üyelik başvurularını yazılı ya da elektronik yolla doğrudan genel merkez üye yazım bürosuna yaparlar.

(4) Genel Başkan tarafından partiye yararlı olacağı gerekçesiyle önerilen kişilerin Merkez Yönetim Kurulu kararıyla üyeliğine karar verilebilir. Bu şekilde üyeliğe kabul edilenler üç ay boyunca yalnızca seçilme hakkından yararlanabilirler.

(5) Üyelik başvurusu kabul edilen kişiler, destekçi üye kütüğüne kaydedilir; üye niteliğini kazandığında üye kütüğüne geçirilirler. Üye niteliğini kaybedenler destekçi üye kütüğüne aktarılırlar.

(6) Üye kütüğünde kayıtlı olanlar ve bu kütükteki değişiklikler siyasi parti siciline bildirilir.

ÜYELİKTE YER KOŞULU

Madde-7

(1) Her üye yalnızca bir muhtarlık bölgesinde üye olabilir ve yalnızca o muhtarlık bölgesinden delege seçilebilir.

(2) Üyeler kayıtlı olduğu ilçe dışında başka bir ilçe örgütü organlarında görev alamaz ve başka bir ilçeden il kongre delegesi seçilemez.

(3) Üyeler kayıtlı oldukları il dışında başka bir il örgütü organlarında görev alamaz ve başka bir ilden kurultay delegesi seçilemez.

(4) Büyükşehir belediyelerinin sınırları içindeki ilçelerde, ilçe başkanlığı ve ilçe yönetim kurulu üyeliği için bu kural uygulanmaz.

AD SİLME

Madde-8

(1) Bir partilinin, disiplin suçları dışında, başvurma belgesinde yanlış bilgi verdiğinin, üyeliğe yazımı sırasında yasaların ve tüzüğün öngördüğü nitelikleri taşımadığının ya da bu nitelikleri sonradan yitirdiğinin, başka bir partiden adaylık başvurusunda bulunduğunun, aday olduğunun, bir başka parti adına eylemli olarak sandık görevlisi ya da gözlemcilik görevi yaptığının saptandığı durumlarla Merkez Yönetim Kurulu, doğrudan üyenin adının silinmesine karar verebilir.

(2) Ayrıca bir sandık çevresinde partiye hiç oy çıkmaması durumunda Merkez Yönetim Kurulu, o sandık çevresinde kayıtlı tüm üyelerin silinmesine karar verebilir.

PARTİDEN AYRILMA

Madde-9

(1) Partiden ayrılmak istediğini yazılı olarak bildiren üye, imzasının kendisine ait olduğu saptandıktan sonra, bağlı bulunduğu örgüt birimi tarafından Genel Merkeze bildirilir. Bu üyeler, Üye Yazım Bürosu tarafından kütükten silinir.

ÜYELİK YÖNETMELİĞİ

Madde-10

(1) Üyelik için başvurma, askı, itiraz ve yazım kuralları, Üye Yazım Bürosunun kuruluşu, işleyişi, kadroları ve çalışma yöntemleri, üye ve destekçi üye kütükleri, üye kaydının tutulması, parti kimlik belgesi ve biçimi, hangi tarihlerde nasıl yenileneceği, ad silmenin ve partiden ayrılmanın esasları ve üyelikle ilgili diğer bütün işlemlere ilişkin usul ve esaslar, Üyelik Yönetmeliği ile düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

PARTİ ÖRGÜTÜ

PARTİ ÖRGÜTÜ

Madde-11

(1) Parti örgütü genel merkez, il, ilçe örgütleri, parti grupları ile kadın kolları ve gençlik kollarından oluşur.

(2) Genel Merkez organları şunlardır:

a) Kurultay,
b) Genel Başkan,
c) Parti Meclisi,
d) Merkez Yönetim Kurulu,
e) Yüksek Disiplin Kurulu,

(3) İl örgütünün organları şunlardır:

a) İl Kongresi,
b) İl Başkanı ve İl Yönetim Kurulu,
c) İl Disiplin Kurulu,

(4) İlçe örgütünün organları şunlardır:

a) İlçe Kongresi,
b) İlçe Başkanı ve İlçe Yönetim Kurulu,
c) Belde Başkanı ve Belde Yönetim Kurulu,

(5) Parti grupları şunlardır:

a) TBMM Grubu,
b) İl Genel Meclisi Grupları,
c) Belediye Meclisi Grupları,

(6) Kadın kolları ve gençlik kolları, genel merkez, il ve ilçeler düzeyinde örgütlenir.

MUHTARLIK BÖLGESİ TEMSİLCİLERİ

Madde-12

(1) Her muhtarlık bölgesinde muhtarlık bölgesi temsilcileri bulunur. Bu temsilciler bağlı bulundukları ilçe başkanlıklarının sorumluluğu altında çalışır. Temsilcilerin göreve gelmesi, görevinin sona ermesi ve çalışmasına ilişkin esaslar yönetmelik ile düzenlenir.

BELDE ÖRGÜTÜ

Madde-13

(1) İl ve ilçe merkezleri dışında belediye olan yerlerde belde örgütü kurulur. Belde örgütleri ilçe başkanlıklarına bağlıdır.

(2) Belde örgütü, belde başkanı ve en az dört, en çok on üyeden oluşan yönetim kuruludur.

(3) Belde başkanı ile belde yönetim kurulunun seçimi, çalışma yöntemleri, görev ve sorumlulukları ile yetkileri yönetmelikle düzenlenir.

İLÇE BAŞKANI

Madde-14

(1) İlçe başkanı, ilçe kongresince gizli oyla seçilir. İlçe çevresinde partinin temsilcisi olup ilçe örgütünü yönetir. İlçe yönetim kuruluna, ilçe ve belde belediye meclis gruplarına başkanlık eder.

(2) İlçe başkanının görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelik ile düzenlenir.

İLÇE YÖNETİM KURULU

Madde-15

(1) İlçe yönetim kurulu, ilçe başkanı ile:

a) Nüfusu 20.000’den az olan ilçelerde on (10) üyeden,
b) Nüfusu 20.000-50.000 (50.000 dahil) arasında olan ilçelerde on iki (12) üyeden,
c) Nüfusu 50.000-100.000 (100.000 dahil) arasında olan ilçelerde on dört (14) üyeden,
d) Nüfusu 100.000-500.000 (500.000 dahil) arasında olan ilçelerde on altı (16) üyeden,
e) Nüfusu 500.000’den fazla olan ilçelerde on sekiz (18) üyeden oluşur.

(2) İlçe çevresinde partinin başarısı için gerekli tüm çalışmaları yürütür.

(3) Parti Meclisi, ilçe yönetim kurulunun talebiyle ilçenin üye, nüfus ve partili seçmen sayılarını da dikkate alarak yukarıda belirtilen yönetim kurulu sayılarını yarı oranına kadar artırabilir.

(4) İlçe yönetim kurulu üyeleri ile bu üyelerin sayısı kadar yedek üye ilçe kongresinde gizli oyla ve aldıkları oy sırasına göre seçilirler. Üyeliklerde boşalma olduğunda cinsiyet ve gençlik kotası gözetilerek yedek üyeler sıra ile göreve getirilir.

İL BAŞKANI

Madde-16

(1) İl başkanı, il kongresince gizli oyla seçilir. İl çevresinde partinin temsilcisi olup il örgütünü yönetir. İl yönetim kuruluna, il ya da büyükşehir belediye meclisi grubuna, il genel meclisi grubuna başkanlık eder.

(2) İl başkanının görev ve sorumlulukları yönetmelikle belirlenir.

İL YÖNETİM KURULU

Madde-17

(1) İl yönetim kurulu, il başkanı ile:

a) Nüfusu 1.000.000’a kadar olan illerde yirmi (20) üyeden,
b) Nüfusu 1.000.000-2.000.000 (2.000.000 dahil) arasında olan illerde yirmi dört (24) üyeden
c) Nüfusu 2.000.000-10.000.000 (10.000.000 dahil) arasında olan illerde otuz (30) üyeden,
d) Nüfusu 10.000.000’u aşan illerde kırk (40) üyeden oluşur.

(2) İl çevresinde partinin başarısı için gerekli tüm çalışmaları yürütür.

(3) Parti Meclisi, il yönetim kurulunun talebiyle ilin üye, nüfus ve partili seçmen sayılarını da dikkate alarak yukarıda belirtilen yönetim kurulu sayılarını yarı oranına kadar artırabilir.

(4) İl yönetim kurulu üyeleri ile bu üyelerin sayısı kadar yedek üye, il kongresinde gizli oyla ve aldıkları oy sırasına göre seçilirler. Üyeliklerde boşalma olduğunda, cinsiyet ve gençlik kotası gözetilerek yedek üyeler sıra ile göreve getirilir.

İL – İLÇE BAŞKANI VE YÖNETİM KURULLARINA İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER

MADDE-18

(1) Birden çok organda üye olunamaz. İkinci derece dahil olmak üzere kan ve kayın hısımları ile eşler, aynı kurulda bulunamazlar.

(2) Örgüt başkanı, yönetim kurulu üyeleri arasından il – ilçe sekreteri, saymanı, eğitim sekreteri, bilişim sorumlusu ve yeteri kadar başkan yardımcısı ile bunların görev alanlarını belirler.

(3) Bu görevliler, örgüt başkanı tarafından ya da kurul üyelerinin üçte birinin yazılı önerisi ve üye tam sayısının 2/3 ünün güvensizlik oyuyla görevlerinden alınabilirler. Örgüt başkanı, istifa eden ya da görevinden alınanların yerine yönetim kurulu üyeleri arasından atama yapar.

(4) Yönetim kurulları, en az iki haftada bir, önceden belirlenmiş gün ve saatte çağrı yapılmaksızın olağan olarak toplanır. Ayrıca gerekli durumlarda başkan tarafından çağrılı olarak olağanüstü toplantı yapılır. Toplantılara kadın ve gençlik kolları başkanları da katılır, görüşlerini açıklayabilir, önerilerde bulunabilir; ancak oy kullanamazlar.

(5) Yönetim kurulları üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır, katılanların çoğunluğu ile karar verir.

(6) Birbirini izleyen üç toplantıya mazeretsiz katılmayan üyenin kurul üyeliği düşer. Üyeliğin düşmesine ilişkin karara karşı bir üst yönetim kuruluna itiraz edilebilir. Üst yönetim kurulunun kararı kesindir.

(7) Geçerli bir mazeret olmadan üst üste üç olağan toplantısını yapmayan örgüt başkanı ve yönetim kurulunun düşmüş sayılmasına Merkez Yönetim Kurulu karar verebilir.

(8) İl ve İlçe Yönetim Kurullarının çalışma usulleri, görevleri ve öteki tüm konular yönetmelikle düzenlenir.

GENEL BAŞKAN

Madde-19

(1) Genel Başkan, kurultayca gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamaz ise, üçüncü oylamada en çok oy alan aday seçilir.

(2) Partiyi, Genel Başkan temsil eder, parti örgütünü yönetir.

(3) Genel Başkan, disiplin kurulları dışında, bütün parti örgütünün başkanıdır.

(4) Partiyi bağlayıcı demeçler vermeye ve bildiriler yayımlamaya yetkilidir. Genel Başkan bu yetkisini görevlendireceği kimselere de kullandırabilir.

(5) Her kademedeki organları ve görevlileri, birlikte ya da ayrı ayrı toplantıya çağırabilir.

(6) Parti görevlerinin ve çalışmalarının gerektirdiği önlemleri alır.

(7) Yetkili organlarca verilen kararların ilgililerce uygulanmasını denetler.

(8) Parti örgütüne ve ilgililere gerekli gördüğü bildirimleri yapar.

(9) Genel merkez organları ile partinin TBMM Grubunun uyumlu çalışmasını gözetir.

(10) Genel Başkan, yokluğunda kendisine vekillik etmek üzere Genel Başkan Yardımcılarından birini görevlendirir. Genel Başkan Vekili, vekillik ettiği sürede Genel Başkanın yetkilerini kullanır.

PARTİ MECLİSİ

Madde-20

(1) Parti Meclisi, kurultaydan sonra partinin en yüksek karar organıdır.

(2) Parti Meclisi, Genel Başkan ve kurultayca gizli oyla seçilmiş altmış (60) üyeden oluşur. Aldıkları oy sayısına ve sırasına göre Parti Meclisinin on beş (15) yedek üyesi belirlenir.

(3) Üyeliklerde boşalma olduğunda, cinsiyet ve gençlik kotası gözetilerek yedek üyeler sıra ile göreve getirilir.

(4) Parti Meclisi en geç iki ayda bir Genel Başkanın çağrısı üzerine ve Genel Başkanın başkanlığında toplanır.

(5) Toplantının gündemi ile görüşülecek raporlar ve tasarılar, en geç üç gün önceden üyelere gönderilir.

(6) Genel Başkan doğrudan ya da Parti Meclisi üye tam sayısının beşte birinin gerekçe ve gündem belirterek yazılı istemde bulunması durumunda Parti Meclisini olağanüstü toplantıya çağırır.

(7) Parti Meclisi toplantılarına, partinin TBMM grup başkanvekilleri, grup yönetim kurulu üyeleri, kadın kolları ve gençlik kolları genel başkanları da katılabilir, söz alabilir ve önerilerde bulunabilir; ancak oy kullanamazlar.

(8) Genel Başkan, Parti Meclisi üyelerine geçici ya da sürekli görevler verebilir.

(9) Birbirini izleyen üç olağan toplantıya mazeretsiz katılmayan Parti Meclisi üyesinin üyeliğinin gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile düşürülmesine karar verilebilir.

(10) Parti Meclisinin toplantı kuralları ve çalışma yöntemleri yönetmelikle düzenlenir.

PARTİ MECLİSİNİN GÖREVLERİ

Madde-21

(1) Parti programı, kurultay kararları ve seçim bildirgeleri doğrultusunda iç ve dış gelişmelerle ilgili politika ve strateji kararları alır.

(2) Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanan çalışma raporunu ve kesin hesabı inceleyip karara bağlayarak kurultaya sunar. Yıllık bütçeyi ve bilançoyu onaylar.

(3) Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanan kurultay gündemleri ile seçim bildirgelerini inceleyip karara bağlar.

(4) Merkez Yönetim Kurulunun hazırladığı yönetmelik taslaklarını karara bağlar.

(5) Merkez Yönetim Kurulunun, Parti Meclisi üyelerinin ve parti kurullarının sunduğu raporları, önerileri ve tasarıları görüşüp karara bağlar.

(6) Hükümet kurma, hükümete katılma, hükümetten çekilme konularında karar verir. Bu konuların görüşüldüğü Parti Meclisi toplantısına, TBMM Grup Başkanvekilleri ve Grup Yönetim Kurulu üyeleri katılır ve oy kullanırlar.

(7) Seçimlere katılıp katılmama ve seçimlerde yasa ve tüzük kurallarına göre aday saptama yöntemini belirleyen kararları alır; merkez adaylarını ve merkez yoklaması yoluyla belirlenmesi gereken adayları belirler.

(8) Uluslararası kuruluşlara üyelik kararı verebilir. Ancak bu kararın verilip duyurulmasından sonra geçen bir ay içinde, kurultay üyelerinin beşte birinden yazılı istek gelirse konu kurultayın olağan toplantısında ya da ivedi durumlarda, olağanüstü toplantısında karara bağlanır. Bir ay içinde böyle bir istek gelmemişse karar kesinlik kazanır.

(9) Genel Başkanın ya da Merkez Yönetim Kurulunun önerisi üzerine disiplin cezalarının bağışlanmasını karara bağlar.

MERKEZ YÖNETİM KURULU

Madde-22

(1) Merkez Yönetim Kurulu, partinin en üst yönetim organıdır. Genel Başkan, genel başkan yardımcıları ve genel sekreterden oluşur. Genel Başkan, Merkez Yönetim Kurulunun başkanıdır.

(2) Genel Başkan Yardımcıları ve Genel Sekreter, Parti Meclisi üyeleri arasından Genel Başkan tarafından seçilir. Genel Başkan Yardımcılarının sayısı ve görev alanları Genel Başkan tarafından belirlenir.

(3) Merkez Yönetim Kurulu üyeleri Genel Başkan tarafından ya da Parti Meclisinin 1/3’ünün yazılı önerisi ve 2/3’ünün oyuyla görevlerinden alınabilir. Genel Başkan, yerlerine yenilerini seçer.

(4) Genel Başkanın yokluğunda, belirlediği Genel Başkan Vekili Merkez Yönetim Kuruluna başkanlık eder.

(5) TBMM Grup Başkanvekilleri, Kadın Kolları ve Gençlik Genel Başkanları, Merkez Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler, görüş ve önerilerde bulunabilirler; ancak oy kullanamazlar.

(6) Merkez Yönetim Kurulu, haftada bir gün çağrı yapılmaksızın çoğunlukla toplanır. İvedi durumlarda Genel Başkanın çağrısıyla her zaman toplanır. Aksine hüküm yoksa üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar alır.

(7) Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, görevlerinin kapsam ve niteliğine göre yeteri kadar yardımcı ya da uzmanla çalışma yapabilirler. Bu yardımcı ve uzmanlar milletvekilleri, Parti Meclisi üyeleri ve bunların dışında kişiler arasından ilgili Merkez Yönetim Kurulu üyesinin önerisi ve Genel Başkanın onayı ile belirlenir.

(8) Merkez Yönetim Kurulu üyeleri mazeretleri halinde Genel Başkanı bilgilendirerek hangi Merkez Yönetim Kurulu üyesinin kendisine vekalet edeceğini belirler.

(9) İdari ve mali işlerden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, saymanlık işlerini de yürütür. Yılsonu bilançosunu ve kesin hesapları düzenler. İllerden ve ilçelerden gelen kesin hesapları, Genel Merkez kesin hesabı ile birleştirir ve Merkez Yönetim Kurulunun onayına sunar. Partinin gelirlerinin toplanmasında, harcamaların yapılmasında her aşamada yasa ve tüzük hükümlerine uygunluğu sağlar. Partinin demirbaşlarının ve malvarlığının korunmasını gözetir.

(10) Genel Sekreter, Genel Başkan Yardımcıları ile görüşüp Genel Başkanı bilgilendirerek Merkez Yönetim Kurulu gündemini ve Genel Başkanın belirleyeceği Parti Meclisi gündemini hazırlar. Merkez Yönetim Kurulu ve Parti Meclisi toplantısına ilişkin tutanakların düzenlenmesini, kararların imzalanmasını ve muhafaza edilmesini sağlar.

(11) Genel Sekreter, her durum ve sıfatla bütün yargı kurumlarında özel ya da resmi daire, kurum ve kuruluşlarda, gerçek kişiler, özel ya da resmi tüzelkişilerle olan ilişkilerde Genel Başkan adına bizzat ya da vekille partiyi temsil eder.

(12) Genel Sekreterlik, genel evrak kaydının tutulmasını sağlar. Partinin yazışma ve haberleşme birimidir.

MERKEZ YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ

Madde-23

(1) Kurultayın ve Parti Meclisinin kararlarını uygular. Partinin programı, ilkeleri, amaçları doğrultusunda tüm çalışmaları yürütür. Partinin yönetimine ilişkin her türlü iş ve işlemleri yapar.

(2) Parti örgütünü yönetir. Yasalara, tüzük ve yönetmeliklere uygun çalışmasını sağlar. Genel Merkez organları hariç tüm örgüt kuruluş işlemlerini yürütür.

(3) Partinin hukuki varlığını korur. Bunun için yasalara ve tüzüğe uygun bütün kararları alır.

(4) Partinin hükümetle, diğer partilerle ve sivil toplum örgütleriyle ilişkilerini düzenler, bu konuda gereken tüm kararları alır.

(5) Çalışma raporunu hazırlar, kurultaya sunulmak üzere Parti Meclisinin onayına sunar.

(6) Yıllık bütçeyi hazırlar. Parti Meclisinin onayına sunar ve uygular. Parti kesin hesabını hazırlayıp onay için Parti Meclisine sunar. Süresi içinde Genel Başkan adına Anayasa Mahkemesine ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderir.

(7) Partinin uluslararaı ilişkilerini düzenler, çalışmaları yürütür.

(8) Yönetmelik taslaklarını hazırlar, Parti Meclisine sunar.

(9) Yasa ve tüzük kurallarına uygun çalışmayan örgütleri görevlerinden alır, yerine kurullar atar, süresi içinde olağanüstü kongrelerini yapmalarını sağlar.

(10) Kongreler takvimini hazırlar ve süreci yürütür.

(11) Partinin amaçlarına uygun olarak taşınır ve taşınmaz mal ile taşıt araçları alır, kullanır, işletir ya da satar. Taşınmaz malların satışı için Parti Meclisinden yetki alır.

(12) Parti gelirlerini arttırmak amacı ile her türlü önlemi alır, gelir makbuzları bastırır, örgüte gönderir.

(13) Üyelik kütüklerini tutar, destekçi üyelikten üyeliğe ve üyelikten destekçi üyeliğe geçişle ilgili kararları alır.

(14) Merkez Yönetim Kurulunun çalışma ilkeleri, yönetim esasları ve öteki konular yönetmelikle düzenlenir.

GÖREVİN BOŞALMASI

Madde-24

(1) Parti örgütünde bir görevlinin kendi isteği ile görevinden ayrılması ya da değişik nedenlerle görevin boşalması durumunda yeni bir görevli belirlenir.

(2) Genel Başkanlık boşaldığında, Parti Meclisi yeni Genel Başkanı seçmek için kurultayı en geç (45) gün içinde toplantıya çağırır. Bu süre içinde Genel Başkanlık görevleri, Parti Meclisinde belirlenen Genel Başkan Yardımcısı tarafından yürütülür.

(3) Parti Meclisinde boşalan üyelikler, sırasıyla yedek üyelerle doldurulur. Parti Meclisine bütün yedek üyeler çağrıldıktan sonra, üye sayısı, üye tam sayısının üçte ikisinin (2/3) altına düştüğünde, Parti Meclisi için seçim yapılmak üzere Genel Başkan kırk beş (45) gün içinde kurultayı toplantıya çağırır.

(4) İl ve ilçe başkanlığı boşaldığında, olağan kongreye kadar görev yapmak üzere yenisi, il ve ilçe yönetim kurulu üyeleri ya da partililer arasından, il ve ilçe yönetim kurulunun üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ve geciktirilmeden seçilir.

(5) İl ve ilçe yönetim kurulu üyeliklerinde boşalma olduğunda, yedekleri ile doldurulur. Bütün yedeklerin çağrılmasından sonra kurul üyelerinin sayısı, üye tamsayısının üçte ikisinin (2/3) altına inerse ya da asıl üyeliklerde aynı gün içinde yarıdan fazla boşalma olursa, başkan ve kurul, yedekleriyle birlikte düşmüş olur. Bu durumlarda Merkez Yönetim Kurulu, illerde 45, ilçelerde 30 gün içinde olağanüstü kongre yapmak üzere illerde yedi (7), ilçelerde beş (5) kişilik geçici kurul atar. Toplantı yapmama nedeniyle kurulların düşmesi durumunda da bu hüküm uygulanır.

(6) Ancak düşme tarihinde, herhangi bir seçim ya da referandum tarihine 6 ay ya da daha az bir zaman kaldığı takdirde Merkez Yönetim Kurulu doğrudan ya da il yönetim kurulunu görevlendirerek gecikmeden yeni bir yönetim kurulu oluşturur. Bu durumda cinsiyet ve gençlik kotası uygulanır.

(7) Diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.

GÖREVDEN ALMA

Madde-25

(1) Yasalarda, Tüzükte ve Yönetmeliklerde öngörülen görev ve sorumlulukları ve mali yükümlülükleri yerine getirmeyen ya da aksatan; partinin ilkelerine, amaçlarına ve çalışma kurallarına aykırı hareket eden il, ilçe, belde başkanı ve yönetim kurulu üyelerini, Merkez Yönetim Kurulu, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla ve gizli oyla, gerekçesini belirterek görevden alabilir.

(2) İl yönetim kurulu, aynı esaslarla ve gerekçesini belirterek ilçe başkanını, ilçe yönetim kurulu üyelerini, belde başkanını ve belde yönetim kurulu üyelerini görevden alabilir. Bu durumda karar, beş gün içerisinde gerekçesi ile birlikte Genel Merkeze bildirilir.

(3) İlçe yönetim kurulu, aynı esaslarla ve gerekçesini belirterek belde başkanı ve belde yönetim kurulu üyelerini görevden alabilir. Bu durumda karar, beş gün içerisinde il başkanlığına ve Genel Merkeze bildirilir.

(4) Merkez Yönetim Kurulu kararı ile görevden alınanlar, gerekçeli kararın tebliğinden başlayarak (5) gün içinde Parti Meclisine itirazda bulunabilir. İtirazın kabulü için üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu gerekir; aksi takdirde itiraz reddedilmiş olur. Parti Meclisinin kararı kesindir.

(5) Merkez Yönetim Kurulu dışındaki üst örgüt birimince görevden alınanlar, kendisini görevden alan yönetim biriminin bir üstündeki örgüt birimine, gerekçeli kararın tebliğinden başlayarak beş (5) gün içinde itiraz edebilir. İtiraz üzerine on (10) gün içinde karar verilir. İtirazın kabulü için ilgili kurulun üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu gerekir; aksi takdirde itiraz reddedilmiş olur. İtiraz üzerine verilen karar kesindir.

(6) İtirazda bulunmuş olmak, görevi bırakmayı ve devretmeyi geciktirme nedeni sayılmaz.

GÖREVDEN ALINANLARIN YERİNE SEÇİM

Madde-26

(1) Başkan görevden alınmışsa yönetim kurulu kendi üyeleri ya da partililer arasından olağan kongreye kadar görev yapmak üzere üye tamsayısının salt çoğunluğuyla bir başkan seçer.

(2) İl başkanı ve il yönetim kurulu birlikte ya da yalnız il yönetim kurulu görevden alınmışsa Merkez Yönetim Kurulu, başkan dahil (7) kişilik bir geçici kurul atar. İl geçici kurulu görevden alma kararının bildirilmesinden itibaren (45) gün içinde seçimleri yapmak üzere olağanüstü il kongresini toplar.

(3) İlçe başkanı ve ilçe yönetim kurulu birlikte ya da yalnız ilçe yönetim kurulu görevden alınmışsa il yönetim kurulu, başkan dahil (5) kişilik bir geçici kurul atar. İlçe geçici kurulu görevden alma kararının bildirilmesinden itibaren (30) gün içinde seçimleri yapmak üzere olağanüstü ilçe kongresini toplar.

(4) Olağanüstü kongrede, üst örgüt biriminin görevden alma nedenlerini saptayan raporu okunur. Görevden alınanların ve görevden alan üst örgüt biriminin temsilcileri, dilerlerse açıklama yapabilirler. Bu açıklamalardan sonra görüşme açılmaz; seçim yapılır. Seçilen başkan ve yönetim kurulu üyeleri görevden alınanların süresini tamamlar.

KADIN KOLLARI, GENÇLİK KOLLARI

Madde-27

(1) Genel Merkez, il, ilçe örgütlerinde “Kadın Kolları” ve “Gençlik Kolları” kurulur. Gençlik kollarına üye olmanın üst sınırı, otuz yaştır (otuz dahil).

(2) Bu kollar iki yılda bir kongre ve kurultaylarını yaparlar.

(3) Her il ve ilçe, yıllık bütçesinden toplam en az %10 olmak kaydıyla yeter miktarda payı, kadın kolları ve gençlik kolları için ayırır. Genel Merkez de kadın kolları genel başkanlığına ve gençlik kolları genel başkanlığına, partinin yıllık bütçesinden yeter miktarda pay ayırır. Bu paylar belirlenirken ilgili kol yönetiminin görüşü alınır.

(4) Kadın kollarının ve gençlik kollarının harcamaları, ilgili il ve ilçe saymanı, genel merkezde ise idari ve mali işlerden sorumlu genel başkan yardımcısı tarafından yapılır.

(5) Kadın ve gençlik kollarının örgütlenmesi, seçimleri, çalışma yöntemleri ve öteki konular yönetmelikle düzenlenir. Tüzüğün görevden alma, görevin boşalması ve görevden alınanların yerine seçime ilişkin hükümleri bu kolların genel başkanları ve merkez yöneticileri ile il ve ilçe başkanları ve yöneticileri açısından da uygulanır.

YURTDIŞI TEMSİLCİLİKLERİ

Madde-28

(1) Ulusal ve uluslararası mevzuata uygun olmak kaydıyla İsviçre, İngiltere, Norveç, Rusya, ABD, Çin, Japonya, Kanada, Avustralya ve KKTC’de; Avrasya, Orta Doğu, Afrika, Güney Amerika, Kafkasya ülkeleriyle Avrupa Birliği üyesi ülkelerde ve bu ülkelerdeki uluslararası kuruluşlar nezdinde yurtdışı temsilcilikleri kurulabilir. Parti Meclisi yurtdışı temsilciliği kurulacak yeni ülkeler belirleyebilir.

(2) Yurtdışı temsilciliklerinin kuruluşları, amaçları, görevleri, çalışma yöntemleri, Genel Merkezle ilişkileri ve denetimleri yönetmelikle düzenlenir.

BİLİM KÜLTÜR SANAT PLATFORMU

Madde-29

(1) Genel Merkezde, ihtiyaç duyulan il ve ilçelerde Bilim Kültür Sanat Platformu kurulur.

(2) Bilim Kültür Sanat Platformunun kuruluşu, amaçları, görevleri, çalışma yöntemleri, Genel Merkezle ilişkileri ve denetimleri yönetmelikle düzenlenir.

DANIŞMA KURULLARI

Madde-30

(1) Partinin genel politikası açısından sosyal, ekonomik, kültürel, siyasal konularda ve bölge ihtiyaçları üzerinde, karar organlarının politika oluşturmasını kolaylaştırmak ve parti çalışmalarını geliştirmek üzere ilçelerde “İlçe Danışma Kurulu” ve illerde “İl Danışma Kurulu” toplanır.

(2) Danışma Kurulları üç ayda bir il ve ilçe başkanlarının başkanlığında toplanır. İl danışma kurulları Merkez Yönetim Kurulunun, ilçe danışma kurulları il yönetim kurullarının bilgisi dahilinde toplanır.

(3) Bu kurulların oluşumu, çalışma esasları, görevleri ve öteki konular yönetmelik ile düzenlenir.

İL BAŞKANLARI TOPLANTISI

Madde-31

(1) En geç üç ayda bir Genel Başkanın davetiyle il başkanları toplantısı yapılır. Toplantının gündemini Genel Başkan belirler.

PARTİ DENETMENLERİ

Madde-32

(1) Merkez Yönetim Kurulu, örgütle ilgili görevlerinin yerine getirilmesine yardımcı olmak üzere parti denetmenleri görevlendirir.

(2) Parti denetmenlerinin çalışma yöntemleri, görev ve yetkileri yönetmelikle düzenlenir.

ETİK KURUL

Madde-33

(1) Parti örgütünün ve partililerin, tüzük ve programda belirlenen ilkeler, amaçlar, politikalar ve siyasal yaşam anlayışı doğrultusunda görev yapmalarını sağlamak amacıyla etik kurallar belirlemek; partililer, yerel yönetimler, parti grupları ve parti organlarının kendi içinde ve birbirleriyle ilişkilerinde görüş bildirmek; bu çerçevede raporlar hazırlayarak Genel Başkana sunmak üzere Genel Merkezde bir Etik Kurul oluşturulur.

(2) Etik Kurul; Parti üyeliği devam etmek kaydıyla Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanlığı, Başbakanlık ve Genel Başkanlık yapmış olanlar ile Genel Başkanca partililer arasından seçilen 5 (beş) üyeden oluşur.

(3) Etik Kurul üyeleri, başka bir parti organında görev alamazlar. TBMM üyeliği, bakanlık, belediye başkanlığı, belediye ve il genel meclisi üyeliği görevleri kurul üyeliği ile birlikte yürütülemez.

(4) Kurul, çalışmalarında bağımsızdır.

(5) Kurulun görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KONGRELER VE KURULTAY

İLÇE KONGRESİ

Madde-34

(1) İlçe kongresinin üyeleri, ilçe başkanı ve ilçe yönetim kurulu üyeleri, ilçe çevresindeki belediyelerin partili başkanları ve seçilmiş ilçe kongre delegeleridir.

(2) İlçe kongresinin onur üyeleri, ilçede kayıtlı partili yeni ve eski TBMM üyeleri, eski genel merkez yöneticileri, eski ilçe başkanları, ilçe çevresindeki belediyelerin eski başkanları, ilçedeki meslek örgütleri ve sendikaların partili başkanları ile partili muhtarlardır.

(3) İlçe kongreleri, gündemde belirtilen konuları karara bağlar. İlçe başkanını, ilçe yönetim kurulu üyelerini ve yedeklerini, il kongresine katılacak delegeleri gizli oyla seçer.

İL KONGRESİ

Madde-35

(1) İl kongresinin üyeleri, ilin partili TBMM üyeleri, il başkanı ve il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu üyeleri, il ve büyükşehir partili belediye başkanları ve ilçe kongrelerinden seçilmiş olan il kongresi delegeleridir.

(2) İl kongresinin onur üyeleri, ilde kayıtlı, Parti Meclisi ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri, eski TBMM üyeleri, eski genel merkez yöneticileri, eski il başkanları, il ya da büyükşehir belediyelerinin eski başkanları ile ildeki meslek örgütleri ve sendikaların partili başkanlarıdır.

(3) İl Kongreleri, gündemde belirtilen konuları karara bağlar. İl başkanını, il yönetim kurulu üyelerini ve yedeklerini, il disiplin kurulu üyelerini ve yedeklerini, kurultaya katılacak delegeleri gizli oyla seçer.

KONGRELERİN SÜRESİ

Madde-36

(1) Kongreler iki (2) yılda bir yapılır. Bir yıldan fazla ertelenemez. Başlangıç ve bitiş tarihleri (Kongreler Takvimi) Merkez Yönetim Kurulunca saptanır.

(2) Merkez Yönetim Kurulunca saptanan süreler içinde olmak koşuluyla ilçe kongrelerinin günlerini il yönetim kurulları, il kongrelerinin günlerini ise Merkez Yönetim Kurulu belirler. Kongre günlerini belirleyen yönetim birimi, alt yönetim birimlerinin görüşünü alır.

KONGRELERE ÇAĞRI, TOPLANTI YETERSAYISI VE GÜNDEM

Madde-37

(1) İl kongresinin çağrı ve başvuruları il yönetim kurulunca, ilçe kongresinin çağrı ve başvuruları ilçe yönetim kurulunca yapılır. İl ve ilçe kongrelerinin yeri, günü, saati ve gündemi, yönetim kurullarınca en az on beş (15) gün önce il ve ilçe başkanlıklarında ilan edilir. Bu ilanda, ilk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantının yeri, günü ve saati de belirtilir. İkinci toplantının aynı gün yapılması durumunda her iki toplantının arası 3 saatten az olamaz. Gazete ile ilan şartı aranmaz. İl ve ilçe kongreleri üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda yetersayı sağlanamazsa ikinci toplantı katılanlarla yapılır. Şu kadar ki, bu sayı seçilecek yönetim kurulu üye tamsayısının iki katından az olamaz.

(2) Kongreyi başkan ya da görevlendireceği bir yönetim kurulu üyesi açar.

(3) Gündem, yönetim kurullarınca belirlenir. Üst örgüt biriminin ya da kongre üyelerinin onda birinin yazılı isteği ile gündeme ekleme yapılabilir. Kongre, çoğunluk kararıyla gündemin sırasında değişiklik yapabilir.

DELEGELİK, KONGRE ÜYELİĞİ VE SÜRESİ

Madde-38

(1) Bir kongreye ya da kurultaya katılmak üzere muhtarlık bölgesinde ve kongrelerde seçilen partiliye “delege”, partide aldıkları görev nedeniyle kongrelere katılanlara “doğal delege”, bunların tümüne “kongre üyesi” denir. İlçe kongre delegesi seçimlerinde, kongre takviminin ilanından üç (3) ay önceki parti üye listesi seçmen listesi olarak esas alınır.

(2) Kongre üye tamsayısı, seçilmiş ve doğal delegelerin toplam sayısıdır.

(3) Delegelerin kongre üyeliği süresi, seçildikleri kongreyi izleyen olağan kongreye kadardır. Delegelerin görevi, yenileri seçilinceye kadar devam eder.

(4) Örgüt birimi, üst örgütün kongresinin ilan edildiği tarihten önce kongresini yapamazsa, üst örgütün kongresine katılamaz.

(5) İlçe kongresi delege sayısı en çok dört yüzdür (400). İl kongresi delege sayısı en çok altı yüzdür (600). Üye sayısı elliden (50) az olan ilçelerde kongre yapılmaz. Bu ilçelerde nüfus ölçütüne göre başkan ve yönetim kurulu, il yönetim kurulu tarafından oluşturulur.

(6) İl ve ilçe kongrelerinin delege sayıları ile bu delegelerin ilçe ve muhtarlık bölgelerine dağılımı, partinin son milletvekili genel seçiminde, o yerlerde aldığı oyla orantılı olarak Merkez Yönetim Kurulu tarafından saptanır.

(7) Delege seçimlerinde, genel merkezde tutulan ve siyasi parti siciline bildirilmiş olan üye kütüğü esas alınır.

(8) Delege seçimlerine ilişkin öteki konular yönetmelik ile düzenlenir.

KONGRE BAŞKANLIK KURULU

Madde-39

(1) Kongre açıldıktan sonra kongre üyeleri ya da partililer arasından bir başkan, kongre üyeleri arasından bir başkan yardımcısı ve en az bir yazman seçilir.

(2) Disiplin kurulları başkan ve üyeleri, kongre başkanlık kurullarında görev alamazlar.

KONGRE OTURUMU, GÖRÜŞMELER VE KARAR İLKELERİ

Madde-40

(1) Aksine karar alınmadıkça, kongre oturumları açıktır.

(2) Kongreler, aksine hüküm bulunmayan durumlarda, hazır bulunanların salt çoğunluğu ile karar alırlar.

(3) Kongrelerde çalışma ve hesap konuları, bunlarla ilgili raporlar okunduktan sonra görüşülüp onaylanabilir.

(4) Aksine karar yoksa kararlar, işari oylama ile alınır.

(5) Kongrelerde gündem konuları sıra ile ele alınır; söz isteyenlere sırayla söz verilir. Konularla ilgili söz süreleri, konuların görüşülmesine başlanırken kongrece saptanır.

(6) Onur üyeleri ve geçici kurul başkan ve üyeleri söz alabilir, önerilerde bulunabilir; ancak oy kullanamazlar.

(7) Üst örgüt yönetim kurulu başkanı ya da temsilcisine, Parti Meclisi, Yüksek Disiplin Kurulu ve o ilin TBMM üyelerine istediklerinde, sıra gözetilmeksizin söz verilir.

(8) İstekli olması halinde çalışma raporu üzerinde beş, diğer konularda üç üye konuşmadan yeterlik önergesi oylanmaz. Çalışma raporuna yazılı olarak karşı oy vermeyen yönetim kurulu üyesi rapor üzerinde konuşamaz.

KONGRELERDE ADAYLIK

Madde-41

(1) Kongrelerde başkan adayı olabilmek için üye tamsayısının en az yüzde onunun yazılı önerisi gerekir. Kongrelerde adaylar, seçimlere geçilmeden önce saptanır. Aday olmayanlar seçilemez. Başkanlık için sadece bir adaya imza verilebilir. Birden çok adaya imza veren delege, kongre başkanlık kurulunca çağrılır ve hangi aday için imza verdiği saptanır. Aksi halde mükerrer imzalar tüm adaylar için geçersiz olur.

SEÇİMLERDE KULLANILACAK OY PUSULASI VE OYLAMA

Madde-42

(1) İl ve ilçe kongre seçimlerinde kural, çarşaf listedir. Çarşaf liste, tüm adayların yer aldığı tek ve ortak listedir. Çarşaf listede adaylar, kongre başkanlık kurulunca çekilen kurada belirlenen harften başlamak üzere soyadı esasına göre sıralanır. Oylama, seçilecek sayıda adayın adının yanına işaret konularak yapılır. Oy pusulasında, fazla işaretlenmiş, seçilecek üye ya da delege sayısının yüzde doksanından az işaretlenmiş bölüm geçersizdir. Adayların aldıkları oy sırasına göre genel sıralama yapılarak asıl ve yedek üyeler belirlenir. En çok oy alanlar asıl, ondan sonra gelenler yedek üye seçilmiş olur. Eşit oy alanlar arasında adçekme yoluyla sıra saptanır. Seçilenlerin saptanmasında cinsiyet ve gençlik kotasına uyulur.

(2) Gündemin çalışma raporu ve görüşmeler maddesine geçilmeden önce kongre üye tamsayısının onda birinin yazılı önerisi üzerine blok liste usulü ile seçimlerin yapılmasına karar verilebilir.

(3) Blok liste, başkan adayı tarafından sunulan, seçilecek sayıda, asıl ve yedek üye adayları ile delege adaylarının yer aldığı listedir. Liste, yedek üyelikler hariç soyadına göre alfabetik sırayla hazırlanır. Cinsiyet ve gençlik kotasına uyulur. Delege adaylığı hariç, bir aday blok listelerden yalnızca birinde yer alabilir. Bir adayın birden çok listede yer alması halinde kongre başkanlık kurulunca adayın hangi listede yer almak istediği saptanır. Aksi halde adayın listelerdeki adaylığı düşer. Blok listelerde yer almayanlar bireysel aday olabilir. Blok listede yazılı adlar çizilebilir, çizilen adlar yerine yeni ad yazılabilir. Adayın en çok oy aldığı listedeki oyu ile adının yer almadığı listelerde çizilip yazılmak suretiyle aldığı oylar toplanır. Oy pusulasında, seçilecek üye sayısından fazla ya da yüzde doksanından az ad yazılı bölüm geçersizdir. Aldıkları oya göre seçilenler saptanır. Eşit oy alanlar arasında kura çekilir.

(4) Çarşaf ve blok listelerde; başkan, yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri, varsa disiplin kurulu asıl ve yedek üyeleri, üst kademe delegeleri ayrı ayrı yer alır. Listeler başkanlık kurulunca kesinleştirilir, seçim kurulunca mühürlenerek oy pusulasına dönüştürülür.

(5) Seçimlerde, kongre üye tamsayısının beşte birinden az oy alanlar, kota uygulaması kapsamındakiler de içinde olmak üzere asıl ya da yedek üyeliğe seçilmiş sayılmazlar.

(6) Kongrede sıra seçimlere geldiğinde, kongre başkanlık kurulu görevi, yetkili ve görevli seçim kurulu başkanlığına bırakır.

(7) Kongreler ve seçimlere ilişkin diğer tüm konular yönetmelikle düzenlenir.

OLAĞANÜSTÜ KONGRELER

Madde-43

(1) Üst örgüt yönetim kurulu kararıyla ya da kongre üyelerinin beşte birinin, on beş günlük süre içinde noterden onaylı imzalarıyla yaptıkları başvurular üzerine yönetim kurulunun çağrısıyla en geç (45) gün içerisinde olağanüstü kongre yapılır.

(2) Üye tamsayısının beşte birinin toplamış olduğu imzalarla olağanüstü kongreye gidilebilmesi için imzaların on beşinci günün bitiminden itibaren 7 gün içerisinde ilgili örgüte teslim edilmesi gerekir. On beş günün bitiminden sonra imza çekilmesi hüküm ve sonuç doğurmaz.

(3) Olağanüstü kongrenin gündemi, isteyenlerce düzenlenir. Üyelerin başvurusunun aynı (ortak) gündemle yapılması gerekir. Olağanüstü kongrelerde gündemden başka bir konu görüşülemez. Seçim yapılamaz.

(4) Ancak olağanüstü kongreyi isteyenlerin sayısı kongre üye tamsayısının salt çoğunluğunu sağlıyorsa, olağanüstü kongrenin gündemine, güvenoylaması ve seçim maddeleri konabilir. Bu takdirde seçim yapılabilir.

(5) Toplantı çağrısı yapılmadığı takdirde, üst örgüt yönetim kurulu olağanüstü kongrenin toplanmasını ve yapılmasını sağlar.

(6) Kongreler Takvimi ilan edildikten sonra olağanüstü kongre yapılması, süreç takvimden önce başlamış olsa bile Merkez Yönetim Kurulunun iznine bağlıdır.

(7) Olağanüstü kongrelere ilişkin diğer tüm konular yönetmelikle düzenlenir.

İTİRAZ

Madde-44

(1) İl ve ilçe kongrelerinde seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile seçim sonuçlarına, tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki (2) gün içinde, yetkili ve görevli seçim kuruluna itiraz edilir. İlçe seçim kurulunun kararı kesindir.

(2) İlçe kongresi delege seçimleri ile ilgili itirazlar, sonuçların ilan tarihinden itibaren iki (2) gün içinde o ilçede kayıtlı üyelerce ilçe yönetim kuruluna yapılır. İlçe Yönetim Kurulu iki (2) gün içinde karar verir. Bu karara karşı iki (2) gün içinde il yönetim kuruluna itiraz edilebilir. İl yönetim kurulunun iki (2) gün içinde vereceği karar kesindir.

(3) İlçe kongresinin seçim dışındaki kararlarına ilişkin itirazlar, kongre üyelerince iki (2) gün içinde il yönetim kuruluna yapılır. İl yönetim kurulunun iki (2) gün içinde vereceği kararlar kesindir.

(4) İl kongresinin seçim dışındaki kararlarına ilişkin itirazlar, kongrenin bitişini izleyen iki (2) gün içinde kongre üyelerince Merkez Yönetim Kuruluna yapılır. Merkez Yönetim Kurulunun yedi (7) gün içinde vereceği karar kesindir.

(5) İtirazlar, yetkili kurullara yazılı olarak yapılır. İtiraz, işlemin yürütülmesini durdurmaz.

KURULTAY

Madde-45

(1) Kurultay, partinin en yüksek organıdır.

(2) Kurultayda Genel Başkan, Parti Meclisi üyeleri ve Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri gizli oyla seçilir.

KURULTAY ÜYELERİ

Madde-46

(1) Kurultay, doğal ve seçilmiş üyelerden oluşur.

(2) Doğal üyeler Genel Başkan, Parti Meclisi üyeleri, TBMM’nin partili üyeleri ve partili bakanlar, Yüksek Disiplin Kurulu Başkanı ve üyeleridir. Seçilmiş üyeler il kongrelerinde o ilin TBMM üye sayısının iki katı olarak seçilen kurultay delegeleridir.

(3) Parti üyeliği devam etmek kaydıyla genel başkanlık, parti meclisi üyeliği, yüksek disiplin kurulu başkan ve üyeliği, cumhurbaşkanlığı, bakanlık, TBMM üyeliği yapmış olanlar; kurultay üyesi olmayan il başkanları ile kadın ve gençlik kolları genel başkanları, parti üyesi büyükşehir ve il belediye başkanları, meslek örgütleri ve sendikaların en üst birimlerinin partili başkanları onur üyesidir.

KURULTAYA ÇAĞRI VE GÜNDEM

Madde-47

(1) Kurultay iki yılda bir toplanır. Bir yıldan fazla ertelenemez. Kurultayın toplanacağı yer, gün ve saat ile gündemi Parti Meclisince belirlenir ve en az otuz (30) gün önce Genel Başkanca duyurulur. Birinci toplantıda çoğunluk sağlanamaması nedeniyle ikinci toplantının yapılması halinde iki toplantı arasındaki süre en az üç (3) saat olmalıdır.

(2) Kurultay tarihinden yedi (7) gün öncesine kadar Genel Başkanlığa ulaşmak koşulu ile kurultay üye tamsayısının en az beşte birinin imzasını taşıyan konular geçici gündeme alınır. Bu konuların görüşülebilmesi, kurultayın kararına bağlıdır. Oylamadan önce önergede imzası olanlardan birisi ile Merkez Yönetim Kurulu adına bir üye konuşabilir.

OLAĞANÜSTÜ KURULTAY

Madde-48

(1) Genel Başkan; doğrudan ya da Parti Meclisinin kararı ya da kurultay üye tamsayısının beşte birinin on beş günlük süre içinde noterden onaylı imzaları ile yaptıkları başvuru üzerine olağanüstü kurultayı toplantıya çağırır.

(2) Birden fazla çağrının bulunması halinde, Genel Başkan bu çağrıları birleştirebilir. Birleştirilerek yapılan olağanüstü kurultay çağrısının gündeminde, her çağrının gündemi ayrı ayrı yer alır ve ayrı ayrı oylanır.

(3) Üye tamsayısının beşte birinin talebiyle kurultayın olağanüstü toplantıya çağrılabilmesi için imzaların, on beşinci günün bitiminden itibaren yedi gün içerisinde Genel Başkanlığa teslim edilmiş olması gerekir. On beşinci günün bitiminden sonra imza çekilmesi hüküm ve sonuç doğurmaz.

(4) Olağanüstü kurultayın gündemi, isteyenlerce düzenlenir. Üyelerin başvurusunun aynı (ortak) gündemle yapılması gerekir. Olağanüstü kurultayda gündemden başka bir konu görüşülemez. Seçim yapılamaz. Ancak Genel Başkan gündeme seçim maddesi koyabilir.

(5) Olağanüstü kurultay isteminde bulunan kurultay üyelerinin sayısı üye tamsayısının salt çoğunluğunu sağlıyor ise gündeme, güvenoyu ve seçim maddesi konulabilir.

(6) Olağanüstü kurultay, en az on beş (15) gün önce ilgililere duyurulmak koşuluyla en geç kırk beş (45) gün içinde yapılır.

AÇILIŞ VE BAŞKANLIK KURULU

Madde-49

(1) Kurultay toplantı yetersayısı, üye tamsayısının salt çoğunluğudur. İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantı katılanlarla yapılır.

(2) Kurultayı Genel Başkan ya da görevlendireceği bir Merkez Yönetim Kurulu üyesi açar.

(3) Kurultay açıldıktan sonra Kurultay üyeleri ya da partililer arasından bir başkan ile kurultay üyeleri arasından yetersayıda başkan yardımcısı ve yazman üye seçilerek “Başkanlık Kurulu” oluşturulur.

KURULTAY GÖRÜŞMELERİ VE KARARLARI

Madde-50

(1) Kurultayda gündemdeki konular görüşülür. Aksine hüküm yoksa kararlar işari oylamayla ve hazır bulunanların salt çoğunluğuyla alınır.

(2) Kurultaya sunulacak rapor ve karar tasarıları ile ilgili hazırlık komisyonları oluşturulur. Hazırlık komisyonları; Genel Başkanca görevlendirilecek üç Parti Meclisi üyesi, TBMM Grubunca görevlendirilecek iki TBMM üyesi, il başkanlıklarının görevlendireceği birer kurultay üyesinden oluşur. Komisyonlar, Kurultaydan önce toplanarak rapor ve karar tasarılarını görüşürler.

(3) Kurultayda TBMM Grubundan iki, illerden birer temsilci kurultay komisyonlarına seçilir. Genel Başkanca belirlenen üçer Parti Meclisi üyesi de kurultay komisyonlarına katılır. Hazırlık komisyonlarından geçen rapor ve karar tasarıları, kurultay komisyonlarınca görüşülüp kurultaya sunulur.

(4) Kurultay komisyonlarında görüşme konusu yapılmış rapor ve karar tasarıları dışında önerge verilemez, görüşme ve oylama yapılamaz.

(5) Parti Meclisi raporuna karşıoy yazısı koymamış olan üye, kurultayda rapor üzerine konuşamaz.

KURULTAYDA SEÇİMLER

Madde-51

(1) Seçimlere geçilmeden önce adaylar saptanır. Aday olmayanlar seçilemez.

(2) Genel Başkan adayı olmak için üye tamsayısının en az yüzde onunun (%10) yazılı önerisi gerekir. Genel Başkan adaylarından sadece birisi için imza verilebilir. Birden çok genel başkan adayına imza veren kurultay üyesi, başkanlık kurulunca çağrılır ve hangi aday için imza verdiği saptanır. Aksi halde mükerrer imzalar tüm genel başkan adayları için geçersiz olur.

(3) Parti Meclisi üyeliğine aday olmak için en az on (10) kurultay delegesinin ya da Genel Başkanın yazılı önerisi gerekir.

(4) Seçimlerde kural, çarşaf listedir. Çarşaf liste, tüm adayların yer aldığı tek ve ortak listedir. Çarşaf listede adaylar, kurultay başkanlık kurulunca çekilen kurada belirlenen harften başlamak üzere, soyadı esasına göre sıralanır. Oylama, seçilecek sayıda adayın adının yanına işaret konularak yapılır. Genel başkan adayının tek olması halinde genel başkan için işarete gerek yoktur. Oy pusulasında, fazla ya da seçilecek üye sayısının yüzde doksanından az işaretlenmiş bölüm geçersizdir. Adayların aldıkları oy sırasına göre genel sıralama yapılarak asıl ve yedek üyeler belirlenir. En çok oy alanlar asıl, ondan sonra gelenler yedek üye seçilmiş olur. Eşit oy alanlar arasında adçekme yoluyla sıra saptanır. Seçilenlerin saptanmasında cinsiyet ve gençlik kotasına uyulur.

(5) Gündemin çalışma raporu ve görüşmeler maddesine geçilmeden önce kurultay üye tamsayısının onda birinin yazılı önerisi üzerine blok liste usulü ile seçimlerin yapılmasına karar verilebilir.

(6) Blok liste, kurultayca seçilmiş genel başkan ya da genel başkan adayları tarafından sunulan, seçilecek sayıda asıl ve yedek Parti Meclisi ve Yüksek Disiplin Kurulu adaylarının yer aldığı listedir. Liste, yedek üyelikler hariç soyadına göre alfabetik sırayla hazırlanır. Cinsiyet ve gençlik kotasına uyulur. Bir aday blok listelerden yalnızca birinde yer alabilir. Bir adayın birden çok listede yer alması halinde kurultay başkanlık kurulunca adayın hangi listede yer almak istediği saptanır. Aksi halde adayın listelerdeki adaylığı düşer. Blok listelerde yer almayanlar bireysel aday olabilir. Blok listede yazılı adlar çizilebilir, çizilen adlar yerine yeni ad yazılabilir. Adayın listedeki oyu ile adının yer almadığı listelerde çizilip yazılmak suretiyle aldığı oylar toplanır. Oy pusulasında, seçilecek üye sayısından fazla ya da yüzde doksanından az ad yazılı bölüm geçersizdir. Aldıkları oya göre seçilenler saptanır. Eşit oy alanlar arasında kura çekilir.

(7) Çarşaf ve blok listelerde organlar, ayrı ayrı yer alır. Listeler başkanlık kurulunca kesinleştirilir, seçim kurulunca mühürlenerek oy pusulasına dönüştürülür.

(8) Parti Meclisinin sekiz (8) asıl üyesi Bilim Kültür Sanat Platformu üyeleri içinden Genel Başkanın önereceği on iki (12) kişi arasından kurultayca seçilir; yedek üye seçilmez, cinsiyet kotası bu üyelikler için de uygulanır. Seçimlerin çarşaf ya da blok listeyle yapılmasına bakılmaksızın bu seçim için ayrı oy pusulası kullanılır.

(9) Seçimlerde üye tamsayısının beşte birinden az oy alanlar, kota kapsamındakiler dahil, asıl ve yedek üyeliğe seçilmiş sayılmazlar.

(10) Kurultay ile ilgili diğer tüm konular yönetmelikle düzenlenir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

PARTİ ADAYLARININ SAPTANMASI

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI

Madde-52

(1) TBMM üyeliği için adayların belirlenmesinde yöntemler, önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Önseçim ve aday yoklaması, öncelikli yöntemlerdir.

(2) Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına il örgütünün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir. Parti Meclisi, önseçim ya da aday yoklaması yapılan bir seçim çevresindeki aday listesinde, merkez adaylığı için Siyasi Partiler Kanunundaki ilkelere göre yeteri kadar sıra ayırabilir. Bir kişi iki dönem üst üste merkez adayı gösterilemez. Ancak bu kural, bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde uygulanmaz.

(3) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır. Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır.

(4) Merkez yoklaması yöntemi uygulanarak belirlenecek adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulan partinin gösterdiği milletvekili adaylarının yüzde on beşinden fazla olamaz. Partinin son genel seçimlerde yüzde ondan az oy aldığı seçim çevrelerinde gösterilen toplam milletvekili aday sayısı ile örgüt denetiminde sandık konulması suretiyle yapılacak eğilim yoklaması sonucu belirlenecek milletvekili aday sayısı, bu orana göre hesaplanan milletvekili aday sayısına dahil değildir. Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayı bir seçim çevresinin tümü için kullanabileceği gibi Siyasi Partiler Kanununun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre göstereceği yüzde beş merkez adayları haricinde, önseçim, aday yoklaması ya da eğilim yoklaması yaptığı seçim çevrelerinde sıralar ayırmak suretiyle de kullanabilir. Bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayla bağlı olmadan aday saptayabilir.

(5) Önseçim ya da aday yoklamasına katılanlar, merkez adaylığı için başvuramazlar.

(6) Parti Meclisi, adayları belirlerken kadınların, gençlerin ve engellilerin TBMM’de temsiline özen gösterir.

(7) Aday belirlenmesinde merkez yoklaması yapılmasına karar verilen yerlerde, eğilim yoklaması yöntemleri kullanılabilir.

(8) Aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır.

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLIK ÖNKOŞULLARI VE İNCELEME

Madde-53

(1) TBMM üyeliğine adaylık için başvuranlar hakkında Merkez Yönetim Kurulu ön inceleme yapar ve Parti Meclisinin onayına sunar. Parti Meclisinin istemi reddetmesi üzerine durum, başvuru sahibine bildirilir.

(2) Partiye üye olmadan aday olabilme Parti Meclisinin kararına bağlıdır.

CUMHURBAŞKANI ADAYININ SAPTANMASI

Madde-54

(1) Cumhurbaşkanı adayı seçmen yoklaması, önseçim, aday yoklaması, merkez yoklaması yöntemlerinden biriyle belirlenir. Hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir.

(2) Seçmen yoklaması, seçmen kütüğünde kayıtlı seçmenlerin katılımıyla yapılır. Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımıyla yapılır. Aday yoklaması, Partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımıyla yapılır. Merkez yoklamasında adayı Parti Meclisi saptar.

(3) Yöntemlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

YEREL SEÇİMLERDE ADAYLARIN SAPTANMASI

Madde-55

(1) Yerel seçimlerde adaylar önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklaması yöntemleriyle saptanır. Hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına örgütün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir.

(2) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır.

(3) Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır. Parti Meclisi bu yetkisini ilçe seçimleri için il yönetim kurullarına, belde seçimleri için ilçe yönetim kurullarına devredebilir.

(4) Yerel seçimlerde aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır.

KOTALAR

MADDE-56

(1) Merkez yoklaması yoluyla saptanacak milletvekili, il genel meclisi ve belediye meclisi adaylıklarında, parti meclisi seçiminde, il ve ilçe yönetim kurullarının seçiminde, il kongre delegeleri ve kurultay delegeleri seçimlerinde yüzde otuz üç (%33) cinsiyet ve yüzde yirmi (%20) gençlik kotası uygulanır. Bu özelliklerde yetersayıda aday çıkmazsa katılan adaylarla tespit ve seçim yapılır.

(2) Cinsiyet ve gençlik kotası özelliklerine birlikte sahip olan aday her iki kotadan da sayılır.

(3) Kotaların uygulanmasına ilişkin yöntem ve diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.

ADAY SAPTAMA YÖNETMELİĞİ

MADDE-57

(1) Aday saptamaya ilişkin diğer tüm konular yönetmelikle düzenlenir.

ALTINCI BÖLÜM

PARTİ GRUPLARI

TBMM GRUBU

Madde-58

(1) Partili milletvekilleri TBMM Grubunu oluşturur.

(2) TBMM Grubu, partinin programı, seçim bildirgesi, kurultay kararları ve Parti Meclisince belirlenen politikalar doğrultusunda yasama organında gerekli çalışmaları yürütür.

TBMM GRUBUNUN YÖNETİM İLKELERİ

Madde-59

(1) Genel Başkan, TBMM üyesi ise TBMM Grubunun ve grup yönetim kurulunun başkanıdır; değilse grup başkanı grup üyeleri arasından iç yönetmelikte gösterilen yöntemle seçilir.

(2) TBMM Grubu, grup iç yönetmeliğinde belirlenen şekilde başkanvekilleri, grup yönetim kurulu ve grup disiplin kurulunu belirler.

(3) Grup başkanvekillerinin her biri, grubun yasama çalışmalarının yürütülmesinde Genel Başkanın yardımcısıdır ve görevlendirildiği konularda onun vekilidir.

(4) Yasama girişimlerinin düzenli biçimde yürütülmesi ve meclis çalışmalarında disiplinin sağlanması, grup yönetim kurulunun görevidir.

(5) Genel Başkan tarafından görevlendirilen Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, grup yönetim kurulu toplantılarına katılabilir, önerilerde bulunabilir; ancak oy kullanamazlar.

TBMM GRUBU ÜYELERİNİN GÖREVLERİ

Madde-60

(1) Yasama çalışmalarında partinin ilkelerine, tüzük ve programına, seçim bildirgesine, kurultay ve Parti Meclisi kararlarına, grup genel kurulu ve grup yönetim kurulu kararlarına uymakla yükümlüdürler.

(2) Grup toplantısına ve grup kararlarına katılmamış olmak, alınan kararlara uyma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.

(3) TBMM üyelerinin grup ödentilerinin miktarı ve böylece sağlanan gelirin, Grup ve Genel Merkez çalışmaları için hangi oranda paylaştırılacağı, TBMM Grubunca karara bağlanır.

(4) TBMM Grubuna ilişkin diğer tüm konular “TBMM Grup İç Yönetmeliği” ile düzenlenir.

BELEDİYE VE İL GENEL MECLİS GRUPLARI

Madde-61

(1) Belediye ve il genel meclislerindeki partili üyeler bir grup oluştururlar. Partili belediye başkanı, belediye meclisindeki parti grubunun doğal üyesidir.

(2) İl başkanı il genel meclisi, büyükşehir ya da il belediye meclisi parti gruplarının, ilçe başkanı ilçe çevresindeki belediye meclisi parti gruplarının başkanıdır.

(3) Merkez ilçe başkanları il belediye meclisi parti gruplarına üye olarak katılır; grup başkan yardımcısı olarak görev yaparlar.

(4) Grup üyeleri partinin ilkelerine, tüzük ve programına, seçim bildirgesine, kurultayın ve kendi kongreleri ile grupların kararlarına uymakla yükümlüdürler.

(5) Belediye başkanlarının yürütmeyle ilgili yasal görevleri konusunda bağlayıcı grup kararı alınamaz.

(6) Partili belediye başkanları ile belediye ve il genel meclisi üyelerinin grup aidatları ve böylece sağlanan gelirin grup ve parti çalışmaları için hangi oranda paylaştırılacağı, ilgili il ya da ilçe yönetim kurulu ile grup yönetim kurulunun yapacağı ortak toplantıda karara bağlanır.

(7) Belediye ve il genel meclisi parti gruplarının çalışma usulleri yönetmelikle düzenlenir.

YEDİNCİ BÖLÜM

DİSİPLİN İŞLEMLERİ

DİSİPLİN KURULLARININ GÖREVLERİ

Madde – 62

(1) Parti suçlarını cezalandırma görevi ve yetkisi disiplin kurullarına aittir.

(2) Parti suçlarının yargı organlarının görev alanına girmesi, disiplin kurullarının görev yapmasına engel olmaz.

YETKİ

Madde – 63

(1) Parti Meclisi üyelerinin, Yüksek Disiplin Kurulu başkan ve üyelerinin, TBMM üyelerinin ve partili büyükşehir belediye başkanlarının parti suçu oluşturan eylemleri Parti Meclisinin istemi üzerine Yüksek Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

(2) İl başkanları, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu başkan ve üyeleri, il ve ilçe belediye başkanlarının parti suçu oluşturan eylemleri Merkez Yönetim Kurulunun istemi üzerine Yüksek Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

(3) Yukarıda sayılanlar dışındaki üyelerin ve görevlilerin parti suçu oluşturan eylemleri il yönetim kurulunun istemi üzerine il disiplin kurulunca karara bağlanır.

(4) Partili TBMM üyelerinin grup disiplinine, iç yönetmeliğe, bağlayıcı grup kararlarına aykırı ya da göreviyle bağdaşmayan eylemlerinden doğan parti suçları Grup Yönetim Kurulunun istemi üzerine Grup Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

(5) İvedi durumlarda Merkez Yönetim Kurulu, il yönetim kurullarının tedbirli olarak görevden uzaklaştırma yetkilerini de kullanarak bir üyeyi yetkili disiplin kuruluna sevk edebilir.

(6) İl yönetim kurulları, ilçelerden gelen dosyalar ve üyelerden gelen şikayetlerle ilgili olarak başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içerisinde karar verir. Bu süre içerisinde karar verilmemesi durumunda istek, reddedilmiş sayılır. Bu durumda ilçe yönetim kurulu ya da şikayetçi, 7 gün içerisinde Merkez Yönetim Kuruluna itiraz edebilir.

TEDBİR

Madde – 64

(1) Kesin çıkarma ve geçici çıkarma talebi ile disiplin kuruluna gönderen organ, tedbir niteliğinde olmak üzere üyeyi görevden uzaklaştırabilir. Bu durumda dosya üç gün içinde görevli disiplin kuruluna gönderilir ve bu süre içinde karar, ilgiliye tebliğe çıkarılır.

(2) Tedbir niteliğinde görevden uzaklaştırılanlar, tedbirin kaldırılması isteği ile görevli disiplin kuruluna tebliğ tarihinden itibaren üç gün içinde başvurabilir. Bu istek yedi gün içinde karara bağlanır.

(3) İl disiplin kurullarının tedbirle ilgili kararlarına karşı Yüksek Disiplin Kuruluna üç gün içinde itiraz edilebilir. Yüksek Disiplin Kurulu, tedbire itirazla ilgili başvuruları, kendisine ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde karara bağlar.

(4) Haklarında tedbir kararı olan üyeler, üyelikten doğan haklarını kullanamazlar. Tedbir nedeniyle görevinden uzaklaştırılan üyenin hakkındaki hüküm kesinleşinceye kadar, yerine yedek üye çağrılmaz.

İL DİSİPLİN KURULU

Madde – 65

(1) İl kongresince seçilen dokuz (9) asıl ve beş (5) yedek üyeden oluşur. Nüfusu 500.000’i aşan illerde aday bulunması halinde asıl üyelerin en az dördünün, yedek üyelerin en az ikisinin hukukçu olması gerekir.

(2) İl disiplin kurulu üyeleri, seçim sonuçlarının açıklanmasından itibaren bir hafta içinde il başkanının çağrısı ile en yaşlı üyenin başkanlığında üçte iki çoğunlukla toplanır. Gizli oyla bir başkan, bir başkan yardımcısı ve bir sekreter üye seçer.

(3) İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa, kurul bir hafta sonra aynı gün ve yerde, aynı gündemle kendiliğinden toplanır.

(4) İkinci toplantıda da üçte iki çoğunluğun sağlanamaması halinde il disiplin kurulu kendiliğinden düşmüş sayılır. Bu durumda ilk kongreye kadar görev yapmak üzere Parti Meclisi tarafından yedekleriyle birlikte yeni kurul seçilir.

(5) İl disiplin kurulları, en az ayda bir kez daha önce kurulca saptanan gün ve yerde kendiliğinden toplanır.

(6) İl Disiplin Kurulunun üst üste üç olağan toplantısını ya da bir takvim yılı içerisinde toplam altı olağan toplantısını yapmaması halinde; il yönetim kurulunun başvurusu üzerine Parti Meclisi, il disiplin kurulunun düştüğünün tespitine karar verebilir. Bu durumda ilk kongreye kadar görev yapmak üzere Parti Meclisi tarafından yedekleriyle birlikte yeni kurul seçilir.

TBMM GRUP DİSİPLİN KURULU

Madde – 66

(1) Grup Genel kurulunca seçilen ve sayıları Grup İç Yönetmeliğinde belirlenen üyelerden oluşur. Çalışma usulleri ve diğer konular Grup İç Yönetmeliğiyle belirlenir.

YÜKSEK DİSİPLİN KURULU

Madde – 67

(1) Kurultayca seçilen on beş (15) asıl ve sekiz (8) yedek üyeden oluşur. Asıl üyelerin en az sekizinin (8), yedek üyelerin en az dördünün (4) hukukçu olması gerekir. Hukukçu kotası öncelikli olarak uygulanır.

(2) Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri seçim sonuçlarının açıklanmasından itibaren bir hafta içinde Genel Başkanın çağrısı ile en yaşlı üyenin başkanlığında toplanır. Üçte iki çoğunluğun bulunması halinde gizli oyla kendi aralarında bir başkan, bir başkan yardımcısı ve bir sekreter seçerler.

(3) İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa kurul, bir hafta sonra aynı gün ve yerde, aynı gündemle toplanır. Bu toplantıda da yeterli çoğunluk sağlanamazsa kurul kendiliğinden düşmüş sayılır. Düşme tarihinden sonra 45 gün içinde olağanüstü kurultay toplanarak yeni kurul seçilir. Kurultayda sadece Yüksek Disiplin Kurulu seçimi yapılır.

(4) Yüksek Disiplin Kurulu, en az ayda bir kez daha önce kurulca saptanan gün ve yerde kendiliğinden toplanır. Üst üste üç olağan toplantısını ya da bir takvim yılı içerisinde toplam altı olağan toplantısını yapmaması durumunda, Merkez Yönetim Kurulunun başvurusu üzerine Parti Meclisi, Yüksek Disiplin Kurulunun düştüğünün tespitine karar verebilir. Bu durumda, yeni kurulun seçimi için düşme tarihinden sonra 45 gün içinde olağanüstü kurultay toplanır. Bu kurultayda sadece Yüksek Disiplin Kurulu seçilir.

PARTİ SUÇLARI

Madde- 68

(1) Kesin çıkarma cezası gerektiren parti suçları;

a) Programa, tüzük kurallarına, kurultay, yetkili organ ve grup kararlarına aykırı davranmak,
b) Partide aldıkları görev ve sorumlulukla ve üyelikle bağdaşmayan tutum ve davranışlarda bulunmak,
c) Parti kayıt ve defterlerini gizlemek, bozmak, değiştirmek; görevi devir sırasında bunları teslim etmemek,
d) Partinin temel ilkelerine aykırı siyasal çalışmalara ve eylemlere katkıda bulunmak,
e) Parti adaylarına karşı ya da başka parti adaylarından yana açık ya da gizli çalışmak,
f) Kurultay, kongre, grup ve meclis işlemlerinin, seçim çalışmalarının yasa, tüzük ve yönetmelik kurallarına uygun olmasını engellemek, bozmak, bozdurmak amacı ile yetkili organlara ve kişilere karşı tüzüğe uygun itirazlar dışında her türlü engelleyici davranışta bulunmak,
g) Partiye üye yazımı ve temsille ilgili kuralları çiğnemek, parti içi seçimlere hile karıştırmak,
h) Parti çalışmalarında, özellikle kurultay ve kongrelerde üyelere ve görevlilere eylemli saldırıda bulunmak, çalışmayı engellemek ya da önlemek.
i) Partiye ait ya da parti çalışmalarına özgülenmiş ekonomik değerleri zimmete geçirmek.

(2) Geçici çıkarma cezası verilecek parti suçları;

a) Gerçeğe aykırı olarak partide kendisine belli görevler verilmiş gibi davranmak ve çalışmak,
b) Parti içinde ve toplumda her türlü ayrımcılık yapmak, bu doğrultuda açıklamalarda bulunmak,
c) Gizli yapılması ve gizli kalması kararlaştırılan toplantılardaki konuşmaları açıklamak,
d) Parti çalışmalarında üyelere eylemli saldırıda bulunmak, parti düzenini bozmak, çalışmaları aksatmak.

(3) Kınama cezası verilecek parti suçları;

a) Parti yararlarını zedeleyici yayın ve propaganda yapmak,
b) Parti görevlilerine küçültücü sözler söylemek, parti çalışmalarını zorlaştırıcı eylem ve davranışlarda bulunmak,
c) Partili üyeler ve yöneticiler hakkında bilerek ve isteyerek aslı olmayan söylentiler çıkarmak, bunları yaymak,
d) Geçerli özrü olmaksızın seçimlerde oy kullanmamak,
e) Disiplin kurulllarının incelemelerini zorlaştırmak, Yüksek Disiplin Kurulununun görevleriyle ilgili taleplerini belirtilen süre içerisinde yerine getirmemek,
f) Partiye ait ya da parti çalışmalarına özgülenmiş ekonomik değerleri usulsüzce kullanmak,
g) Kurultayda, kongrelerde ve danışma kurullarında disiplin kurullarına gönderme işlemleri ile disiplin kurullarının kararları üzerinde görüşme yapmak, karar almak.

(4) Uyarma cezası verilecek parti suçları;

a) Partililerin kişilikleri ile uğraşmak, parti üyeleri hakkında küçük düşürücü sözler söylemek, sövmek,
b) Parti binalarına ve mallarına zarar vermek,

c)Tutulması gereken defterleri usulüne uygun olarak tutmamak.

(5) Yukarıda yazılı olan tutum, davranış ve eylemler ile bunların yapılmasını desteklemek, kolaylaştırmak ve övmek parti suçudur.

DİSİPLİN CEZALARI

Madde-69

(1) Disiplin cezaları “uyarma”, “kınama”, “geçici çıkarma” ve “kesin çıkarma”dır.

(2) Uyarma, yazılı olarak dikkat çekmektir. Kınama, yazılı olarak kusur bildirmektir. Geçici çıkarma, üyenin partiden bir yıldan iki yıla kadar ilişkisinin kesilmesidir. Kesin çıkarma, üyenin süresiz olarak parti ile ilişkisinin kesilmesidir.

(3) Kınama cezası alanlar bir (1) yıl süre ile parti organlarına seçilemezler, seçilmiş iseler görevden alınırlar.

(4) Geçici çıkarma cezası alanlar, bu süre içinde parti üyelerine tanınan hakları kullanamazlar ve cezalarının tamamlanmasından itibaren altı (6) ay süre ile parti organlarına seçilemezler. Geçici çıkarma cezasının uygulanması sırasında kişinin, parti programına, tüzüğüne ve yetkili organların bağlayıcı kararlarına uyma yükümlülüğü devam eder.

(5) Disiplin kurulları; tedbirli olarak disipline sevk edilenler yönünden tedbir kararının verildiği ve varsa kaldırıldığı tarihi kararda belirtir.

(6) Disipline sevk işlemini gerçekleştiren organ, suçlama konusu olan eylemi ve uygulanmasını istediği cezayı açıkça belirtir. Disiplin kurulu, isnat edilen eylem ile bağlı, hukuki niteleme ve uygulanması istenen ceza hükmüyle ise bağlı değildir.

(7) Disiplin cezası alanlardan, aynı parti suçunu yineleyenlere bir üst ceza verilir.

(8) Disiplin suçunun, basın yayın organları ya da sosyal medya araçlarıyla işlenmesi halinde eylemin ağırlığına göre bir üst cezayı gerektiren hüküm uygulanabilir.

(9) Parti suçu olarak nitelendirilen eylemin, hafifletici nitelikte koşulların bulunması ve etnik pişmanlığın varlığı halinde eylemin gerektirdiği ceza yerine bir alt cezayı gerektiren hüküm uygulanabilir.

KARARLAR VE İTİRAZ

Madde-70

(1) Kendilerine gönderilen dosyaları il disiplin kurulları (2) ay, Yüksek Disiplin Kurulu (4) ay içinde karara bağlar.

(2) Disiplin kurulları, öngörülen süre içinde sonuçlandırılamayacak disiplin dosyaları için gerekçesini belirterek Parti Meclisinden ek süre isteyebilir. Verilecek ek süre bir aydan uzun olamaz. Bu süreler içinde karar verilmemesi halinde disiplin soruşturması düşer.

(3) Yüksek Disiplin Kurulu ve Grup Disiplin Kurulu kararları kesindir.

(4) İl Disiplin Kurulu kararlarına karşı kararın bildirilmesinden itibaren on (10) gün içinde; disipline sevk edilen, eylemden zarar gören, il yönetim kurulu ve soruşturmanın ilçe yönetim kurulu talebiyle başlatılması halinde ilçe yönetim kurulu, Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir.

DİSİPLİN KURULLARINA İLİŞKİN ORTAK İLKELER VE KURALLAR

Madde-71

(1) Disiplin cezası alan üye, bağışlanmış olsa bile cezanın kesinleşme tarihinden itibaren dört (4) yıl içerisinde disiplin kurulu üyeliğine aday olamaz. Disiplin kurulu üyesiyken disiplin cezası alan üyenin disiplin kurulu üyeliği, kararın kesinleşmesiyle sona erer.

(2) Özür bildirmeden üst üste üç olağan toplantıya katılmayan üyenin disiplin kurulu üyeliği düşer. Üyeliğin düştüğünü saptayan disiplin kurulu kararına karşı beş (5) gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz makamı il disiplin kurulu üyeleri yönünden Yüksek Disiplin Kurulu, Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri yönünden Parti Meclisi, Grup Disiplin Kurulu üyeleri yönünden Grup Genel Kuruludur. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.

(3) Disiplin kurulları üyeliklerinde boşalma olması durumunda, yedek üyeler sıra ile çağırılır. Yüksek Disiplin Kurulu ve Grup Disiplin Kurulu üyeliği için Genel Başkan, İl Disiplin Kurulu için il başkanı yedekleri göreve çağırır.

(4) Yedek üyelerin tamamının çağrılmasından sonra üye sayısı toplantı yetersayısının altında kalmışsa, disiplin kurulu yedekleriyle birlikte düşmüş sayılır. Yeni il disiplin kurulu Parti Meclisince seçilir. Yüksek Disiplin Kurulunun düşmüş sayılması halinde; yeni kurulun seçimi için düşme tarihinden itibaren 45 gün içinde olağanüstü kurultay toplanır. Bu kurultayda sadece Yüksek Disiplin Kurulu seçilir. Grup Disiplin Kurulu için yeni seçim TBMM Grubunca yapılır.

(5) Siyasi Partiler Kanununun 102. maddesinin 2. bendi uyarınca, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının partiden kesin olarak çıkarılmasını istediği üye, Merkez Yönetim Kurulunca gecikmeksizin Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilir. Yüksek Disiplin Kurulu, gecikmeksizin toplanarak konuyu öncelikle görüşür ve (7) gün içinde karar bağlar. Üye, kurulun konuyu ele aldığı ilk toplantıda, yazılı ya da sözlü olarak savunma yapabilir.

(6) Disiplin kurullarına sevk edilen partili, yazılı ya da sözlü savunma hakkına sahiptir. Savunma için süre çağrı belgesinin tebliğinden itibaren on beş gündür. Seçimlerde ya da herkesin gözü önünde açıkça ya da yayın yoluyla işlenen disiplin suçlarında bu süre yedi gündür. Savunma süresini geçirenler, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.

(7) Disiplin Kurulları, üye tamsayısının en az üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve katılanların çoğunluğu ile karar verir. Kesin çıkarma cezası üye tamsayısının çoğunluğu ile alınır. Disiplin Kurulları gerekli durumlarda tanık dinleyebileceği gibi gerekli bulduğu her türlü belge ve bilgiyi ilgili yerlerden isteyebilir.

(8) Disiplin cezasını gerektiren eylemin gerçekleştirildiği tarihten itibaren iki (2) yıl içinde disipline sevk kararı verilmemesi halinde, ilgili hakkında disiplin kovuşturması yapılamaz.

(9) Disiplin kurulu kararları, kesinleştiği tarihten itibaren uygulanır. Tedbirli geçen süreler, cezaya bağlı sürelerden düşülür.

(10) Kesinleşen disiplin kurulu kararları, tüm parti organlarınca derhal, olduğu gibi ve süresince uygulanır.

(11) Disiplin kurulu üyeleri ile Parti arasında bir hizmet bağı kurulamaz, kendilerine Partiden hiç bir gelir sağlanamaz.

(12) Kurultayda, kongrelerde ve danışma kurullarında disiplin kurullarına gönderme işlemleri ile disiplin kurullarının kararları üzerinde görüşme yapılamaz, karar alınamaz.

(13) Disiplin kovuşturması işlemlerindeki tebligat, üyenin parti kütüğünde yazılı adresine yapılır. Bu adrese yapılan tebligat, geçerli kabul edilir.

(14) Örgüt birimleri, disiplin kurullarının incelemelerini kolaylaştırmak ve isteklerini sürelerinde yanıtlamak zorundadır.

(15) Üyenin hakkındaki disiplin soruşturması devam ederken parti üyeliğinden istifa etmesi halinde disiplin soruşturması durdurulur. İstifa eden üyenin yeniden üyelik başvurusunda bulunması halinde hakkındaki soruşturma kaldığı yerden devam eder. Ancak üye hakkındaki disiplin soruşturması kesin hükme bağlanıncaya kadar parti içi seçme ve seçilme haklarını kullanamaz.

BAĞIŞLAMA

Madde-72

(1) Kesinleşen cezaları bağışlama yetkisi Parti Meclisinindir.

(2) Parti Meclisi bağışlama yetkisini ceza alanın yazılı isteği üzerine ve disiplin kuruluna gönderen örgüt biriminin görüşünü alarak kullanır.

(3) Merkez Yönetim Kurulu, bağışlanmak isteyenin yazılı başvurusu üzerine isteği, disiplin kuruluna gönderen örgüt biriminin görüşünü de alarak disiplin dosyası ile birlikte Parti Meclisine sunar. Gönderen organın Parti Meclisi olması halinde görüş, Merkez Yönetim Kurulu tarafından bildirilir.

(4) Parti Meclisi kararını gizli oyla verir.

YÖNETMELİK

Madde-73

(1) Disiplin işlerine ilişkin öteki bütün konular yönetmelikle düzenlenir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

GELİR KAYNAKLARI HARCAMALAR VE HESAP İŞLERİ

GELİR KAYNAKLARI

Madde-74

(1) Partinin gelir kaynakları şunlardır:

a) Üyelik aidatı,
b) Partinin TBMM ve yerel yönetimler üyelerinden alınan grup ödentisi,
c) Adaylık için başvuranlardan alınan adaylık ödentisi,
d) Parti yayınlarının satış karşılıkları,
e) Parti bayrağı, flaması, rozeti ve benzeri tanıtma malzemesi satışlarından sağlanan gelirler,
f) Parti kimlik belgelerinden ve yenilenmesi nedeniyle alınan karşılıklar,
g) Parti lokallerinin işletilmesinden sağlanan gelirler,
h) Partinin düzenlediği her türlü toplumsal girişim ve gösterilerden sağlanan gelirler,
i) Partinin malvarlığından sağlanan gelirler,
j) Siyasi Partiler Yasasında belirlenen miktarı aşmayacak bağışlar,
k) Siyasi Partiler Kanununun 110. maddesi uyarınca partiye intikal edecek taşınır ve taşınmaz mallar ile doğmuş ve doğacak her türlü hak ve alacaklar,
l) Yasaya göre devletçe sağlanan gelirler.

(g) ve (i) bentlerinde yazılı olanlar dışındaki gelirler için vergi, resim ve harç ödenmez.

(g) bendinde yazılı parti lokallerinin işletilmesinden elde edilen gelirler, ticari nitelik taşımayan işletme çalışmaları sonucunda sağlanmışsa, bu gelirler için de vergi, resim ve harç ödenmez.

(i) bendinde yazılı gelirlerden partinin sahip olduğu ve ticari olarak işletilen basımevlerinin gelirleri ile taşınmaz mallardan sağlanan gelirler için vergi, resim ve harçlara ilişkin yasa hükümleri uygulanır.

(2) Yukarıda yazılı gelirler, partinin hangi örgüt yönetim birimince ya da görevlisince sağlanmış olursa olsun, parti tüzelkişiliğinindir.

(3) Gelirler, partinin tüzelkişiliği adına ve makbuz karşılığında toplanır.

HARCAMALAR

Madde-75

(1) Partinin yapacağı harcamalar, sözleşmeler ve girişeceği yükümlülükler, Genel Merkezde parti tüzelkişiliği, illerde il yönetim kurulu, ilçelerde ilçe yönetim kurulu adına yapılır.

(2) İl ve ilçe yönetim kurullarının parti tüzelkişiliği adına sözleşme yapması ya da hüküm üstlenmesi Merkez Yönetim Kurulunun iznine bağlıdır. Önceden izin alınmadan girişilen hizmet sözleşmesi dahil, her türlü sözleşme ve yükümlülüklerden dolayı parti tüzelkişiliği sorumlu tutulamaz; Genel Başkana, Genel Başkan Yardımcılarına, Genel Sekretere ve Merkez Yönetim Kuruluna, Parti Meclisine ya da parti tüzelkişiliğine karşı kovuşturma yapılamaz. Bu durumlarda sorumluluk, sözleşmeyi yapan ya da yükümlülük üstlenen kişiye ya da kişilere düşer.

(3) Harcamaları, bütçeye uygun olarak, Genel Merkezde İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, illerde ve ilçelerde sayman yapar. Bütçe dışı harcamalar, Merkez Yönetim Kurulunun ve ilgili yönetim kurullarının kararına bağlıdır.

YETKİ

Madde-76

(1) Yükümlülüklere girişmek, bankalardan para çekmek, bir mal ya da hak üzerinde tasarrufta bulunmak ya da bu konularda temsil yetkisi vermek için Genel Merkezde idari ve mali işlerden sorumlu Genel Başkan Yardımcısıyla Genel Sekreterin, il ve ilçelerde başkanla saymanın imzaları zorunludur.

(2) Elektronik bankacılığın kullanılmasında; Genel Merkezde Genel Başkan İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısını; il ve ilçelerde örgüt başkanı saymanı tek başına yetkilendirebilir.

(3) Harcamalara ilişkin hükümler saklıdır.

BÜTÇE

Madde-77

(1) Genel Merkezin bütçesi, Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanır ve Parti Meclisinin onayı ile yürürlüğe girer.

(2) İl ve ilçelerin bütçeleri, yönetim kurullarınca hazırlanır ve üst yönetim biriminin onayı ile yürürlüğe girer.

(3) Örgüt birimlerinin oluşturduğu komisyonların ve çalışma gruplarının gelir ve giderleri, bağlı bulundukları yönetim birimi bütçelerinde gösterilir.

(4) Hazine yardımının yüzde kırkı (% 40) il ve ilçe örgütlerine gönderilir. Genel Merkezce il ve ilçelerin eğitim harcamaları için tüzüğe göre ayrılması gereken miktar, yukarıdaki orana göre belirlenen miktara dahildir.

(5) Hazine yardımının il ve ilçe örgütlerine dağıtımına, ödeme şekli ve zamanına ilişkin esaslar her dönemde Parti Meclisince belirlenir.

KESİN HESAP

Madde-78

(1) Genel Merkezin kesin hesabı kurultayca, il ve ilçe örgütlerinin kesin hesapları kendi kongrelerinde incelenir ve karara bağlanır.

HESAP YÖNETMELİĞİ

Madde-79

(1) Parti hesapları bilanço esasına göre düzenlenir.

(2) Parti gelirlerinin toplanmasında ve harcamalarda uygulanacak kurallar, bütçe ve kesin hesabın hazırlanması; gelir alındılarının ve tutulması zorunlu defterlerin biçimi, basımı ve dağıtımı, örgüt yönetim birimlerinin bu konudaki görevleri ve sorumlulukları, Siyasi Partiler Yasasının öngördüğü ilkelere ve kurallara uygun olarak düzenlenen “Hesap Yönetmeliği” ile belirlenir.

DOKUZUNCU BÖLÜM

EĞİTİM, PROGRAM, TÜZÜK VE YÖNETMELİKLER

PARTİ İÇİ EĞİTİM

Madde-80

(1) Parti içi eğitim, partinin ilkeleri, değerleri ve amaçları doğrultusunda üyelerin niteliklerinin geliştirilmesi ve etkinlik kazanması, tüm örgütün tüzük ve program uyarınca sağlıklı yapılanması için gerekli çalışmaların yürütülmesidir.

(2) Eğitim çalışmalaını yürütmek üzere Genel Merkezde, ihtiyaç duyulan il ve ilçelerde Parti Okulu kurulur. Her üye temel siyasi eğitim programına katılır.

(3) Parti bütçesinin en az yüzde on beşi eğitim için ayrılır.

(2) Parti içi eğitime ilişkin tüm konular yönetmelik ile düzenlenir.

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ MERKEZİ

Madde-81

(1) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Merkezi, partinin tüm etkinliklerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinden en verimli şekilde faydalanılmasından; bilişimle ilişkili her türlü çalışmanın planlanmasından ve uygulanmasından; donanım, yazılım, içerik, insan kaynağı ve altyapı gereksinimlerinin belirlenmesinden; parti birimleri, kurumlar ve bireyler arasında çok yönlü elektronik iletişimin sağlanmasından, bilişim sistemlerinden kesintisiz ve güvenli bir biçimde yararlanılması ve bilgi güvenliğinin sağlanması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur.

(2) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Merkezinin işleyişine ilişkin konular yönetmelikle düzenlenir.

PARTİ PROGRAMI İLE PARTİ TÜZÜĞÜNÜN ONAYLANMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ

Madde-82

(1) Parti programı ile tüzüğünde değişiklik yapma yetkisi kurultayındır.

(2) Değişiklik önerilerini, Genel Başkan, Parti Meclisi ya da kurultay üye tamsayısının yirmide birinin yazılı olarak vermesi gerekir.

(3) Program ve tüzük değişikliklerinde karar yetersayısı hazır bulunanların salt çoğunluğudur.

YÖNETMELİKLERİN HAZIRLANMASI VE ONAYLANMASI

Madde-83

(1) Tüzüğün öngördüğü ve tüzük uygulamaları için gerekli olan yönetmelikler üç ay içinde hazırlanır.

(2) Yürürlükte olan yönetmeliklerin, tüzük hükümlerine uygun olarak değiştirilmesi de aynı süre içinde tamamlanır.

(3) Kurultay Yönetmeliği, Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanır ve kurultayca onaylanarak yürürlüğe girer.

(4) TBMM Grupları İç Yönetmeliği, Grup Yönetim Kurulunca hazırlanır ve TBMM Grubu Genel Kurulunun onayı ile yürürlüğe girer.

(5) Öteki yönetmelikler, Merkez Yönetim Kurulunca hazırlanır ve Parti Meclisince onaylanarak yürürlüğe girer.

(6) Disiplin Yönetmeliği, Yüksek Disiplin Kurulu ile TBMM Grup Disiplin Kurulunun görüşü alınarak hazırlanır.

(7) Yönetmeliklerde değişiklik yapmaya ve yönetmelikleri yorumlamaya onaylanan organlar yetkilidir.

(8) Yönetmeliklerde yürürlük tarihi belirtilir.

ONUNCU BÖLÜM

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER VE GEÇİCİ MADDELER

PARTİNİN TÜZELKİŞİLİĞİNE SON VERME

Madde-84

(1) Partinin tüzelkişiliğine, kurultay üye tamsayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ile son verilebilir. Bu karar gizli oyla alınır.

(2) Bu durumda, parti mallarının bırakılacağı kurum ve kuruluşlar kurultay kararında belirlenir.

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN HÜKÜMLER

Madde-85

(1) Bu tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihte mevcut tüzük tüm hükümleriyle yürürlükten kalkar.

Geçici Madde – 1

(1) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca tüzük üzerinde yapılacak inceleme sonucunda mevzuat uyarınca değiştirilmesi gereken hükümler bulunması halinde, sözkonusu değişiklikler ilk kurultayda onaya sunulmak üzere Parti Meclisi tarafından yapılır.

Geçici Madde – 2

(1) Tüzüğün yürürlüğe girmesiyle mevcut üyeler, doğrudan “üye kütüğüne” kaydedilmiş sayılır.

YÜRÜRLÜK VE YÜRÜTME

Madde-86

Bu tüzük, kurultayca kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer.

(2) Bu tüzük hükümlerini Parti Meclisi yürütür.