CHP’de 15 milletvekillerinin İYİ Parti’ye geçmesinin, İYİ Parti ve Saadet Partisi’yle ittifak görüşmelerinin ardından gözler yeniden Salı günü yapılacak olağanüstü Parti Meclisi (PM) toplantısına çevrildi.

 

 

24 Nisan Salı günü yapılacak olağanüstü Parti Meclisi toplantısında, cumhurbaşkanı adayı ile milletvekilli adaylarının hangi yöntemle belirleneceği masaya yatırılacak.

 

 

CUMHURBAŞKANI İÇİN YETKİ VERİLMESİ GÜNDEMDE

 
CHP’de son yapılan tüzük değişikliğiyle, cumhurbaşkanı adayının belirlenmesinde, “Cumhurbaşkanı adayı seçmen yoklaması, önseçim, aday yoklaması, merkez yoklaması yöntemlerinden biriyle belirlenir. Hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir” yönteminin uygulanmasını içeriyor. PM, toplantısında CHP’nin cumhurbaşkanı adayını belirlemesi konusunda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yetki verilmesi bekleniyor.

 

 

MİLLETVEKİLİ ADAYLARI NASIL BELİRLENECEK?

 
Yine parti tüzüğüne göre milletvekili adaylarının belirlemesi içinse, “TBMM üyeliği için adayların belirlenmesinde yöntemler, önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Önseçim ve aday yoklaması, öncelikli yöntemlerdir” deniliyor, ancak tüzüğe eklenen son dakika önergesiyle, “Siyasi ittifak ihtiyacının ortaya çıkması ya da bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayla bağlı olmadan aday saptayabilir” hükmü getirildi.

 

 

ÖN SEÇİME İTTİFAK BARİYERİ

 
Tüzükte milletvekili adaylarının saptamasında ön seçim ve aday yoklaması öncelikli hüküm olarak ifade edilmesine rağmen CHP, ittifak görüşmelerine çoktan başladı bile. Yani, tüzükte yer alan “Siyasi ittifak ihtiyacının ortaya çıkması” seçeneği eşiği çoktan aşıldı. Hatta, İYİ Parti’yi ziyaret eden CHP Heyeti’nin, milletvekili seçimlerinde ittifak teklifini yaptığı kulislere çoktan sızdı bile. Yani görünen o ki, erken değil, baskın seçim karşısında PM’den ön seçim kararının çıkması zor görünüyor. İttifak seçeneği yüzünden adayların merkez yoklamasıyla belirlenmesi görüşü çıkabilir.

 

BAZI İLLERDE ÖN SEÇİM OLABİLİR

 
Buna rağmen zayıf da olsa CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, bazı illerde fermuar yöntemiyle ön seçim veya eğilim yoklaması yapılması konusunda bir tercih ortaya koyabileceği belirtiliyor.

 

 

CHP TÜZÜĞÜNE GÖRE CUMHURBAŞKANI VE MİLLETVEKİLİ ADAYLARI ŞU ŞEKİLDE BELİRLENİYOR

CUMHURBAŞKANI ADAYININ SAPTANMASI

 

 

Madde-54

(1) Cumhurbaşkanı adayı seçmen yoklaması, önseçim, aday yoklaması, merkez yoklaması yöntemlerinden biriyle belirlenir. Hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir.

(2) Seçmen yoklaması, seçmen kütüğünde kayıtlı seçmenlerin katılımıyla yapılır. Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımıyla yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımıyla yapılır. Merkez yoklamasında adayı Parti Meclisi saptar.

(3) Yöntemlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

 

 

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI Madde-52

 

 

(1) TBMM üyeliği için adayların belirlenmesinde yöntemler, önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Önseçim ve aday yoklaması, öncelikli yöntemlerdir.

(2) Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına il örgütünün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir. Parti Meclisi, önseçim ya da aday yoklaması yapılan bir seçim çevresindeki aday listesinde, merkez adaylığı için Siyasi Partiler Kanunundaki ilkelere göre yeteri kadar sıra ayırabilir. Bir kişi iki dönem üst üste merkez adayı gösterilemez. Ancak bu kural, bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde uygulanmaz.

(3) Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklaması, partide belli görevlere seçilmiş olan delegelerin katılımı ile yapılır. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır. Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır.

(4) Merkez yoklaması yöntemi uygulanarak belirlenecek adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulan partinin gösterdiği milletvekili adaylarının yüzde on beşinden fazla olamaz. Partinin son genel seçimlerde yüzde ondan az oy aldığı seçim çevrelerinde gösterilen toplam milletvekili aday sayısı ile örgüt denetiminde sandık konulması suretiyle yapılacak eğilim yoklaması sonucu belirlenecek milletvekili aday sayısı, bu orana göre hesaplanan milletvekili aday sayısına dahil değildir. Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayı bir seçim çevresinin tümü için kullanabileceği gibi Siyasi Partiler Kanununun 37’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre göstereceği yüzde beş merkez adayları haricinde, önseçim, aday yoklaması ya da eğilim yoklaması yaptığı seçim çevrelerinde sıralar ayırmak suretiyle de kullanabilir. Siyasi ittifak ihtiyacının ortaya çıkması ya da bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Parti Meclisi bu yüzde on beş kotayla bağlı olmadan aday saptayabilir.

(5) Önseçim ya da aday yoklamasına katılanlar, merkez adaylığı için başvuramazlar.

(6) Parti Meclisi, adayları belirlerken kadınların, gençlerin ve engellilerin TBMM’de temsiline özen gösterir.

(7) Aday belirlenmesinde merkez yoklaması yapılmasına karar verilen yerlerde, eğilim yoklaması yöntemleri kullanılabilir.

(8) Aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır.